احیای روستاها؛ راهکار مقابله با مشکلات شهری
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «حرف‌رک» روستاها نقش حیاتی و بسیار مهمی در توسعه پایدار و اقتصاد کشورهای مختلف دارند، روستاها به‌عنوان مراکز اصلی تولید محصولات کشاورزی و دامی نقش کلیدی در تأمین امنیت غذایی ایفا می‌کنند. کشاورزان و دامداران روستایی با تولید محصولات مختلف مانند گندم، سبزیجات، میوه‌ها و گوشت به تأمین نیازهای غذایی جامعه کمک می‌کنند.
این مناطق زیبا کانون حفظ و انتقال فرهنگ‌ها، آداب‌ورسوم سنتی هر منطقه هستند. جشن‌ها، مراسم مذهبی، صنایع‌دستی و زبان‌ها و گویش‌های محلی در روستاها بهتر و بیشتر از مناطق شهری حفظ می‌شوند. این امر به غنای فرهنگی و حفظ هویت ملی کمک می‌کند. کشاورزی پایدار و مدیریت منابع طبیعی در روستاها می‌تواند به حفاظت از محیط‌زیست کمک کند. روستاییان به دلیل نزدیکی به طبیعت و وابستگی به منابع طبیعی، بیشترین تأثیر را در حفاظت از جنگل‌ها، مراتع و منابع آبی دارند.
اشتغال‌زایی در روستا
روستاها فرصت‌های شغلی زیادی در زمینه‌های کشاورزی، دامداری، صنایع‌دستی و گردشگری روستایی فراهم می‌کنند. این امر می‌تواند به کاهش مهاجرت به شهرها و کاهش بیکاری کمک کند؛ بنابراین توسعه روستاها می‌تواند به توسعه اقتصادی کشور کمک کند. تولیدات روستایی نه‌تنها نیازهای داخلی را تأمین می‌کنند، بلکه می‌توانند به صادرات و افزایش درآمدهای ارزی کشور نیز کمک کنند. ایجاد صنایع تبدیلی و فراوری محصولات کشاورزی در روستاها نیز می‌تواند به ارزش‌افزوده و اشتغال بیشتر منجر شود.
گردشگری روستایی
گردشگری روستایی یکی از زمینه‌های پر پتانسیل برای توسعه اقتصادی روستاهاست. طبیعت زیبا، فرهنگ و آداب‌ورسوم خاص هر منطقه می‌تواند جذابیت زیادی برای گردشگران داخلی و خارجی داشته باشد و از این طریق درآمدزایی و اشتغال در روستاها افزایش یابد. روستاها می‌توانند به خودکفایی کشور کمک کنند. با تولید محصولات متنوع و باکیفیت، وابستگی به واردات کاهش‌یافته و توانمندی‌های داخلی افزایش می‌یابد. روستاها به‌عنوان جوامعی نزدیک و همبسته، مدل‌هایی از پایداری اجتماعی را ارائه می‌دهند. همکاری‌ها و همیاری‌های محلی در روستاها می‌تواند به ایجاد شبکه‌های اجتماعی قوی و حمایت‌های متقابل منجر شود.
در مجموع، اهمیت روستاها در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی بسیار زیاد است و توسعه و حمایت از آن‌ها می‌تواند به بهبود کلی جامعه کمک کند.
اهمیت احیای روستا و مهاجرت معکوس
احیای روستاها و مهاجرت معکوس به مناطق روستایی یکی از اولویت‌های دولت‌ها در سراسر جهان است که در ایران نیز به‌طورجدی دنبال می‌شود. این روند باهدف کاهش تراکم جمعیت در شهرها، بهبود کیفیت زندگی روستاییان، و تقویت اقتصاد محلی در روستاها اجرا می‌شود. در این گزارش، به بررسی خدمات و اقدامات دولت ایران در راستای احیای روستاها و تشویق مهاجرت معکوس می‌پردازیم.
تراکم بیش از حد جمعیت در شهرها باعث مشکلاتی مانند آلودگی هوا، ترافیک و افزایش هزینه‌های زندگی می‌شود. با مهاجرت معکوس، می‌توان فشار بر زیرساخت‌های شهری را کاهش داد. با تقویت اقتصاد محلی، فرصت‌های شغلی در روستاها افزایش‌یافته و وابستگی اقتصادی به شهرها کاهش می‌یابد. این امر به پایداری اقتصادی روستاها کمک می‌کند. با حفظ جمعیت در روستاها، سنت‌ها و فرهنگ‌های محلی حفظ و تقویت می‌شوند که این خود به غنای فرهنگی کشور می‌افزاید.
خدمات و اقدامات دولت در مناطق روستایی
دولت ایران باهدف تسهیل بازگشت به روستاها و بهبود شرایط زندگی در این مناطق، اقداماتی انجام داده است که از آن جمله می‌توان به تسهیلات مالی و اعتباری اشاره کرد، ارائه وام‌های کم‌بهره و کمک‌های مالی به روستاییان و کسانی که قصد بازگشت به روستا را دارند، از مهم‌ترین اقدامات دولت است. این تسهیلات به کشاورزان و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط روستایی اختصاص می‌یابد تا به رونق اقتصادی کمک کند.
دولت با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اساسی مانند آب، برق، گاز و اینترنت پرسرعت در روستاها، شرایط زندگی را برای ساکنان بهبود می‌بخشد. این اقدامات همچنین شامل بهبود جاده‌ها و دسترسی‌های حمل‌ونقل عمومی است افزایش امکانات آموزشی و بهداشتی در روستاها از دیگر اقدامات کلیدی است. ساخت مدارس، بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی باهدف افزایش کیفیت خدمات آموزشی و درمانی صورت می‌گیرد. دولت برنامه‌های ویژه‌ای برای ایجاد اشتغال در بخش‌های کشاورزی، دامپروری و صنایع‌دستی روستایی طراحی کرده است. این برنامه‌ها شامل آموزش مهارت‌های جدید و حمایت از کارآفرینان محلی است.
با وجود تلاش‌های دولت، احیای روستاها و مهاجرت معکوس با چالش‌هایی نیز مواجه است جذابیت‌های شهرها همچنان باعث می‌شود که جوانان روستایی به دنبال فرصت‌های شغلی و تحصیلی در شهرها باشند. برای توسعه پایدار روستاها، نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری در زیرساخت‌ها و خدمات وجود دارد. بااین‌حال، احیای روستاها فرصت‌های بسیاری نیز به همراه دارد که شامل افزایش تولیدات محلی، بهبود محیط‌زیست و تقویت شبکه‌های اجتماعی محلی می‌شود.
مقاوم‌سازی ۱۰۳ هزار واحد مسکونی در آذربایجان غربی
علیرضا مقدم، مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «حرف‌رک» اظهار کرد: تسهیلات ویژه‌ای برای احداث مسکن روستایی ارائه می‌شود.
وی ادامه داد: این تسهیلات شامل مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان با کارمزد ۵ درصد و دوره ساخت و بازپرداخت ۲۰ساله است. همچنین در قالب نهضت ملی مسکن، زمین‌هایی برای روستائیان واگذار می‌شود.
مقدم اضافه کرد: تاکنون بیش از ۱۰۳ هزار واحد مسکونی در روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت مقاوم‌سازی شده‌اند که از این تعداد، ۸۸۰۵۰ واحد در روستاها نوسازی شده‌اند که معادل ۳۴ درصد از واحدهای مسکونی روستایی استان است.
واگذاری ۷۴۴ هکتار زمین در مناطق روستایی آذربایجان غربی
رسول عطایی در گفتگو با خبرنگار «حرف‌رک» اظهار کرد: برای متقاضیان واجد شرایط طرح نهضت ملی مسکن، زمین روستایی تعلق می‌گیرد.
سرپرست اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی تصریح کرد: در راستای توانمندسازی روستاها و مهاجرت معکوس، زمین‌های مازاد روستایی جهت ساخت واحدهای مسکونی ویلایی به متقاضیان واجد شرایط واگذار می‌شود.
وی گفت: تاکنون ۷۴۴ هکتار زمین در مناطق روستایی جهت واگذاری به روستاییان واجد شرایط به بنیاد مسکن استان تحویل شده است. از این میزان، ۳۷۲۰ قطعه زمین هم‌زمان در سراسر استان در حال واگذاری به متقاضیان روستایی است.
عطائی افزود: باتوجه‌به مصوبات شورای تأمین مسکن استان، مازاد زمین‌های طرح حمایتی روستایی به متقاضیان واجد شرایط شهری جهت ساخت واحدهای مسکونی ویلایی واگذار خواهد شد. وی همچنین گفت: باتوجه‌به برنامه‌ریزی‌های انجام شده با بنیاد مسکن استان، تعیین تکلیف متقاضیان و واگذاری زمین در طرح حمایتی روستایی هم‌زمان با ساخت و نوسازی مسکن روستایی تسریع می‌شود.
ترافیک سنگین و هزینه‌های بالای شهر برایم سنگین بود
جعفر رضایی یکی از روستاییان اهل انزل ارومیه در خصوص بازگشت خود به روستا به خبرنگار «حرف‌رک» گفت: تصمیم من برای بازگشت به روستا چند دلیل داشت. یکی از مهم‌ترین دلایل، فشار زندگی شهری بود. هزینه‌های بالای زندگی در شهر و ترافیک سنگین واقعاً برایم خسته‌کننده شده بود. علاوه بر این، دلم برای فضای آرام و طبیعی روستا و همچنین حرفه دامداری که از کودکی با آن آشنا بودم تنگ شده بود.
رضایی با اشاره به شغل دامداری گفت: دامداری همیشه بخشی از زندگی و فرهنگ خانواده ما بوده است. یادگیری از پدرم و دیدن چرخه زندگی حیوانات و محصولات آن‌ها برای من همیشه جذاب بوده است. در کنار این، دولت نیز برنامه‌های حمایتی خوبی برای دامداران در نظر گرفته بود که انگیزه من را برای بازگشت به این حرفه بیشتر کرد.
وی با اشاره به تسهیلات دریافتی از دولت برای توسعه حرفه دامداری تصریح کرد: دولت وام‌های کم‌بهره‌ای برای خرید تجهیزات دامداری و همچنین آموزش‌های فنی برای بهبود روش‌های دامداری ارائه می‌دهد. همچنین، تسهیلاتی برای خرید علوفه و داروهای دامپزشکی نیز در دسترس است. این اقدامات باعث شد تا بتوانم با خیال راحت‌تری به این کار بازگردم.
رضایی با اشاره به مهاجرت معکوس و وضعیت زندگی خود در روستا عنوان کرد: تغییرات زیادی در زندگی‌ام اتفاق افتاده است. زیرساخت‌ها بهتر شده‌اند. الان به اینترنت پرسرعت دسترسی داریم که برای کارهای مدیریتی و ارتباط با بازار بسیار مفید است. همچنین، امکانات بهداشتی و آموزشی بهبود یافته‌اند که باعث شده خانواده‌ام هم از زندگی در روستا رضایت داشته باشند.
وی ادامه داد: یکی از چالش‌های اصلی، جذب جوانان به زندگی روستایی است. بسیاری از جوانان هنوز به دلیل نبود فرصت‌های شغلی متنوع به شهر مهاجرت می‌کنند. اگر بتوانیم صنایع تبدیلی و کارگاه‌های کوچک را در روستاها توسعه دهیم، شاید بتوانیم این روند را تغییر دهیم.
رضایی خاطرنشان کرد: توصیه من این است که حتماً از فرصت‌ها و حمایت‌های دولتی استفاده کنند و با دید باز و برنامه‌ریزی صحیح وارد این عرصه شوند. دامداری شغلی پرزحمت است، اما اگر با عشق و علاقه انجام شود، نه‌تنها از نظر مالی؛ بلکه از نظر روحی نیز پاداش‌دهنده است.
گفتنی است دولت ایران با اتخاذ سیاست‌ها و برنامه‌های جامع در تلاش است تا با احیای روستاها و تشویق مهاجرت معکوس، تعادلی بین زندگی شهری و روستایی ایجاد کند. این اقدامات نه‌تنها به بهبود شرایط زندگی در روستاها کمک می‌کند، بلکه نقشی کلیدی در توسعه پایدار و متوازن کشور ایفا می‌کند. به‌طورکلی، باتوجه‌به اهمیت این مسئله، ادامه حمایت‌ها و برنامه‌های دولت در این زمینه ضروری است.
گزارش از رقیه وکیلی
انتهای خبر/
