اندیشه‌های روحانیت مبارز، خاستگاه قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲
به گزارش حرف رک به نقل از آذرباخیش، ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ یک روز تاریخی فراموش نشدنی در نهضت اسلامی مردم ایران است که موجد اصلی پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تلقی می‌شود. در حافظه عمومی مردم ما این مناسبت عمدتاً با چند شاخصه کلی و اساسی شناخته می‌شود؛ شاخصه‌های مهمی چون سخنرانی تاریخی امام خمینی (ره)، دستگیری ایشان، شهادت گروهی از طرف‌داران امام (ره) و همین جالب است که جست‌وجوی دقیق در حافظه خاص این واقعه نیز در نهایت به همین چند ویژگی می‌رسد با این تفاوت که نتایج حاصله از چنین کندوکاوی بر خلاف داده‌های حافظه عمومی که معمولاً عمر کوتاهی دارند، حاصلی ماندگار داشته و همین ویژگی موجب می‌شود که نقش واقعه در مرور زمان نیز همچنان تازه و قابل اعتبار باقی بماند.
امام خمینی (ره) با فراگیری ظلم و ستم نظام شاهنشاهی به آگاهی‌رسانی عمومی پرداخت و از هر فرصتی برای بازگوکردن حقایق استفاده کرد، مهم‌ترین اقدامات امام خمینی (ره) علیه رژیم پهلوی که به قیام ۱۵ خرداد منجر شد عبارت‌اند از اعتراض به لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، اعتراض به انقلاب سفید، اعلام عزای عمومی در نوروز ۴۲، فاجعه مدرسه فیضیه و اعتراض امام خمینی (ره) و سخنرانی ایشان در عاشورای سال ۱۳۴۲٫
در طول 100 سال درک شیعه از مسائل سیاسی به‌تدریج دچار تحوّل شد و با سیاسی‌شدن افکار عمومی مردم، روحیه مبارزه‌جویی با نظام‌های طاغوتی در سرلوحه حرکت‌های آنها قرار گرفت، می‌توان گفت که نهضت پانزده خرداد ۱۳۴۲ در کوران اقدامات تسلط‌جویانه آمریکا که در پوشش یک سری اصلاحات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی _ حقوقی و اجتماعی انجام می‌شد به وقوع پیوست و پایههای رژیم سلطنتی پهلوی را متزلزل کرد این قیام را یک حرکت سیاسی – اجتماعی و فکری – فرهنگی منحصربه‌فرد میسازد که نقطه عطفی در سیر تحولات سیاسی – اجتماعی ایران پدید آورد و سمت‌وسوی مذهبی بدان بخشید.
منشأ قیام پانزده خرداد اندیشه‌های روحانیت مبارز شیعه به رهبری حضرت امام خمینی (ره) بوده است، در اندیشه‌ها و تفکر آن حضرت تشکیل حکومت اسلامی و اجرای احکام اسلامی جایگاه خاصی داشت؛ براین‌اساس پیاده‌شدن قوانین اسلام در حوزه‌های سیاست، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع از انگیزه‌های اصولی نیروهای مذهبی محسوب می‌شد. خاستگاه قیام از نقش و جایگاه روحانیت شیعه در جامعه ایران و پیروی مردم از آنها ناشی می‌شود زیرا در طول یک‌صد سال اخیر تاریخ معاصر روحانیت مبارز انقلابی به دلیل سیاست‌ها و برنامههای ضداسلامی سلسله قاجاریه و خاندان پهلوی، تودههای مردم مسلمان ایران را بر علیه آنها بسیج کرده‌اند.
آنچه پانزدهم خرداد را نسبت به دیگر رخدادهای تعیین‌کننده تاریخ کشورمان متمایز ساخته، اسلامی بودن آن است که این همه از رهگذر رهبری یک‌عالم آگاه و زمان‌شناس و دردمند صورت‌گرفته است که دغدغه اسلام و ارزش‌های معنوی دین را که ریشه در فطرت مردم دوانده بود در رأس توجه خود قرار می‌داد.
*هادی عباسپور
انتهای پیام/
