باغچه‌جوق یکی از تاریخی‌ترین کاخ‌های ایران
به گزارش گروه اجتماعی پایگاه تحلیلی خبری «حرف رک»، کاخ‌موزه زیبای باغچه جوق در ماکو یکی از رؤیایی‌ترین کاخ‌های ایران که عمری بیش از ۱۲۰ سال دارد این روزها برای بازدید گردشگران آماده شده است.
قصر تاریخی باغچه جوق از یک ساختمان دوطبقه در داخل محوطه باغی به مساحت ۱۱ هکتار تشکیل شده و معماری کاخ تلفیقی از معماری سنتی ایرانی، غربی و به‌ویژه معماری روسیه در اواخر سده نوزدهم است.
خانواده سردار ماکویی تا سال ۱۳۵۳ در این کاخ زندگی می‌کردند و پس از مرمت و بازسازی محوطه و ساختمان آن از سال ۱۳۵۸ به‌منظور بازدید عموم افتتاح شد.
این کاخ‌موزه در سال ۱۳۶۶ در اختیار میراث‌فرهنگی کشور قرار گرفت.
روستای باغچه جوق (در زبان ارمنی یعنی ده) در فاصله ۶ کیلومتری شهر ماکو و حدود ۲ کیلومتری از سمت غرب جاده اصلی بازرگان قرار دارد، این روستا از غرب و جنوب به دامنه کوه چرکین و چشمه‌ای به نام کلیسه منتهی می‌شود.
در بخش جنوب شرقی روستای باغچه جوق، ساختمان مجلل و تاریخی قصر باغچه جوق قرار دارد که مربوط به اواخر دوره قاجاریه است.
کاخ‌موزه باغچه جوق تلفیقی از معماری ایرانی و غربی
بانی آن تیمور تیموری معروف به اقبال السلطنه ماکوئی یکی از حکام مقتدر وقت و از سرداران مظفرالدین‌شاه است.
این قصر به علت ویژگی‌های ممتاز معماری و هنری در سال ۱۳۵۳ توسط دولت خریداری شد و بعد از انجام تعمیرات ضروری و رفع خطر از آن به علت علاقه مردم منطقه و جاذبه‌های قوی فرهنگی با موافقت سازمان میراث‌فرهنگی و تهیه مقدمات لازم، برای بازدید عموم آماده شد و عنوان کاخ‌موزه باغچه جوق ماکو مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
گچ‌بری ساختمان توسط اساتید ایرانی انجام گرفت و آئینه‌کاری و گچ‌بری ساختمان در سطح عالی است، در بالای عمارت دورتادور گلدان‌ها و مجسمه‌ها وجود دارد که اغلب جای گل و چراغ است.
پایه ستون‌ها و گلدان‌ها از سنگ خارا است و خوب حجاری شده است. اولین گرامافونی که به ایران وارد شده در این عمارت به چشم می‌خورد که طول بوق آن ۶۰ سانتیمتر و ارتفاع پایه‌اش بیش از یک متر است.
پرده‌های زربافت، مبل‌های بی‌نظیر، تختخواب‌های متعدد با تشک‌های پر قو، کاغذ دیواری‌ها و رنگ‌آمیزی سالن‌ها و نقاشی سقف اتاق‌ها، ظروف چینی اعلا و لوسترهای کریستال، فضای حیاط با گل‌کاری و درختان میوه و اشجار زینتی و حوض‌های وسیع بازدیدکنندگان را به یاد کاخ‌های افسانه‌ای می‌اندازد.
بخشی از باغ در پیرامون کاخ اصلی دارای طرحی از پیش اندیشیده و تقریباً منظم و محصور است، این محوطه توسط نرده‌های چدنی زیبایی از سایر بخش‌های باغ جدا شده که تقریباً نقشی همچون اندرونی ایفا می‌کند.
در بخش‌هایی از محوطه، آثاری از کف‌سازی سنگی باقی‌مانده است و در سمت غربی کاخ نیز نمای اصلی ساختمان حوض بیضی‌شکل دیده می‌شود.
این بنای زیبا به دلیل داشتن جاذبه‌های قوی هنری و فرهنگی همواره موردتوجه مردم منطقه و مسافرین داخلی و خارجی بوده و عموم گردشگران را به‌سوی خود جذب می‌کند.
آثاری که در این موزه به نمایش گذاشته شده‌اند شامل اشیاء و لوازم زندگی سردار ماکو است.
این اشیا بیشتر از طرف حکام و دربار روسیه برای ایشان ارسال شده بود، زیرا ایشان در این خطه از کشور به‌ویژه در زمان حکومت پر آشوب مظفرالدین‌شاه دارای موقعیت و نفوذ قابل‌توجهی بود.
این اشیا که جالب‌توجه و دیدنی هستند در طبقه اول و دوم ساختمان مرکزی به نمایش گذاشته شده‌اند.
این آثار عبارت‌اند از: انواع و اقسام مبل‌ها و صندلی‌های لوکس از جنس چوب‌های جنگلی نی و خیزران، با تزیینات برجسته برنزی و رویه مخمل و نقوش کنده‌کاری‌شده ساخت کشورهای لهستان، فرانسه، اتریش و روسیه.
نمای خارجی بنا با مجسمه‌های گچی که سردرها و نرده‌های گچی لبه بام را زینت داده‌اند، ساختمان سنگی یا آشپزخانه کاخ که با سنگ‌های صیقلی و تراش‌خورده ساخته شده است و استخر بزرگ باغ که جوی آبی از آن به قسمت‌های مختلف باغ جاری است از دیگر دیدنی‌های باغچه جوق به‌حساب می‌آید.
منطقه آزاد ماکو، سرزمینی گمشده در تاریخ و جغرافیا
منطقه آزاد ماکو، سرزمینی گمشده در تاریخ و جغرافیا که گوشه‌ای از زیبایی و عظمت خلقت را در خود جای‌داده است. این منطقه سرزمین شگفتی‌های طبیعت و تاریخ است. منطقه آزاد ماکو شامل شهرستان‌های ماکو، شوط و پلدشت است که در حدود ۴۰۰ هزار هکتار وسعت دارد و از نظر وسعت بزرگ‌ترین منطقه آزاد ایران و دومین منطقه آزاد جهان بعد از منطقه آزاد شانگهای چین محسوب می‌شود. این منطقه به‌تنهایی حدود ۸۰ درصد کل مساحت مناطق آزاد کشور را به خود اختصاص داده و با ۱۳۰ کیلومتر مرز مشترک با جمهوری ترکیه و ۱۴۰ کیلومتر با جمهوری آذربایجان (نخجوان) یکی از غنی‌ترین مناطق آزاد کشور محسوب می‌شود که قریب ۱۲۰ کیلومتر از کریدور ترانزیت بین‌المللی شمال به جنوب و شرق به غرب از آن عبور می‌کند.
دشت‌های وسیع حاصلخیز، مراتع سرسبز، چشم اندازهای کوهستانی و دیواره‌های سنگی عظیم، چشمه‌های آب گرم، رودخانه‌های دایمی و فصلی، دریاچه‌های گوناگون با طبیعتی افسونگر، غارهای دهان گشوده، چشمه‌های بهشتی، قلعه‌ها، کاخ‌ها و عمارت‌ها، بازارچه های مرزی همه با زیبایی شگفت‌انگیز خود این منطقه را به زیباترین شکل ممکن توصیف می‌کنند.
این منطقه به دلیل برخورداری از ویژگی‌های طبیعی و اقلیمی، تمدن کهن، جاذبه‌های تاریخی فراوان، زیبایی‌های طبیعی به همراه پوشش گیاهی، طبیعت بکر و دست‌نخورده، شرایط آب‌وهوایی متنوع در چهارفصل، اماکن و ابنیه تاریخی بی‌نظیر از دوره‌های کهن، صنایع‌دستی و دست بافته‌های عشایر از همه مهم‌تر مردم خونگرم و مهمان‌نواز یکی از مهم‌ترین قطب‌های گردشگری شمال غرب کشور محسوب می‌شود.
صنایع‌دستی منطقه آزاد ماکو
صنایع‌دستی مجموعه‌ای از هنر – صنعت‌ها است که به طور عمده با استفاده از مواد اولیه طبیعی و بومی به کمک دست و ابزار ساخته می‌شود. معمولاً این کلمه به روش‌های سنتی ساختن کالاها اطلاق می‌گردد. این دست‌ساخته‌ها متأثر از سابقه تاریخی، ویژگی‌های فرهنگی، ویژگی‌های جغرافیایی، مکان تولید، عادات اجتماعی، باورهای سنتی، معیارهای زیبایی‌شناسی بومی و ملی و نیز ذوق هنری و خلاقیت فردی سازنده اثر است. چنین چیزهایی اغلب از لحاظ فرهنگی فوق‌العاده هستند و موارد استفاده آنها بیش از یک تزیین ساده است. صنایع‌دستی منطقه آزاد ماکو، در کنار جاذبه‌های گردشگری آن نظر همه مسافران و گردشگران را به خود جلب می‌کنند و ما قصد داریم در این بخش شما را با این آثار زیبا آشنا کنیم. صنایع‌دستی منطقه آزاد ماکو تنوع و جلوهٔ بی‌نظیری دارد به‌این‌علت که آمیخته‌ای از هنر و تجربهٔ مردمان این منطقه هستند.
منطقه آزاد ماکو باتوجه‌به مرزی بودن از دو گمرک بازرگان و پلدشت برخوردار است.
گمرک بازرگان، از بزرگ‌ترین گمرکات مسافری ایران در منطقه آزاد ماکو (شهر بازرگان) واقع شده که مرز بین ایران و ترکیه است و در ۱۵ کیلومتری شمال شهرستان ماکو قرار گرفته است. این گمرک در سال ۱۳۰۵ ساخته شده است که تنها مرز ۲۴ ساعته و بین‌المللی ما بین ایران و ترکیه می‌باشد. نام این گذرگاه از طرف کشور ترکیه مرز گوربولاغ می‌باشد.
گذرگاه مرزی بازرگان، مهم‌ترین گمرک زمینی کشور است و به‌عنوان دروازه اروپا یا پیشانی ایران بشمار می‌رود که روزانه صدها مسافر داخلی و خارجی (توریست و گردشگر) و صدها کامیون ترانزیتی و سواری از این شهر دیدن و تردد می‌نمایند.
گمرک مزبور در حال حاضر در سطح مدیرکل و به‌منظور انجام امور مختلف گمرکی شامل مسافری، واردات، صادرات، ترانزیت، قضایی فعالیت نموده و همچنین گمرک پلدشت و بازارچه‌های ساری سو و صنم بلاغی تحت مدیریت گمرک بازرگان مشغول فعالیت هستند. همچنین این گمرک دارای دو ورودی جداگانه تریلر و اتوبوس و سواری است.
پلدشت دروازه جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان است
پلدشت یکی از شهرهای مرزی استان آذربایجان غربی در شمال غربی‌ترین نقطه ایران و ساحل رود ارس است. این شهر مرکز سیاسی و اداری شهرستان پلدشت است. شهر پلدشت در میان دو دشت شیبلو و زنگنه قرار گرفته است. از این شهر به‌راحتی می‌توان «شاه تختی» در جمهوری خودمختار نخجوان و حتی ساختمان‌های شهر نخجوان را دید.
مردم دو شهر همسایه (پلدشت و نخجوان) قرابت اجتماعی و مراودات فرهنگی مختلفی دارند و به‌عنوان یکی از دروازه‌های جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود.
پل پلدشت – شاه تختی در محدوده مرز ایران و جمهوری خودمختار نخجوان با عنوان پل دوستی در سال ۱۳۸۶ افتتاح شد که تردد بین دو سوی مرز از طریق این پل انجام می‌گیرد.
گزارش از محمد خلیل‌زاده
انتهای پیام/
