بسیج، نیروی تحول‌گرای جامعه
بسیج مستضعفین، نهادی که توسط بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) تأسیس شد، همواره در قلب تحولات اجتماعی، فرهنگی و دفاعی ایران اسلامی قرار داشته است. این نهاد که در ابتدا به عنوان یک نیروی مردمی در عرصه دفاع مقدس و مقابله با تهدیدات خارجی شکل گرفت، امروزه به عنوان یک سازمان جهادی در عرصه‌های مختلف به خدمت‌رسانی و پیشبرد اهداف نظام اسلامی ادامه می‌دهد.
یکی از ویژگی‌های برجسته بسیج، جذب نخبگان و افراد فرهیخته به درون این تشکل مردمی است. در حال حاضر، جامعه فرهیخته و نخبه کشور شامل پزشکان، مهندسان، اساتید دانشگاه و سایر متخصصین، به عضویت بسیج درآمده‌اند و با روحیه جهادی در کنار سایر اقشار مردم، در طرح‌ها و پروژه‌های مختلف مشارکت فعال دارند.
بسیج در کنار کارهای دفاعی و امنیتی، هم اکنون در عرصه‌های بهداشتی، درمانی، اجتماعی و فرهنگی نیز حضوری پررنگ دارد. پزشکان عضو بسیج، با داشتن تخصص‌های مختلف پزشکی، دندانپزشکی، مشاوره روانشناسی و تغذیه، نه تنها در زمان بحران‌ها و جنگ‌ها به کمک مردم شتافته‌اند، بلکه در زمان‌های صلح و سازندگی نیز در طرح‌های مختلف بهداشتی و درمانی شرکت می‌کنند. این روحیه جهادی در انجام وظایف پزشکی، نظیر برگزاری ویزیت‌های رایگان، اعزام تیم‌های پزشکی به مناطق محروم، کمک به مبارزه با بیماری‌ها و مشارکت در طرح‌های سلامت روان و مراقبت از بیماران غیرواگیر، الگویی برای تمامی اقشار جامعه شده است.
یکی از نمونه‌های بارز این فعالیت‌ها، مشارکت بسیج جامعه پزشکی در مبارزه با بیماری‌های واگیر و غیرواگیر مانند کرونا و فلج اطفال بوده است. در این دوران سخت، بسیج با بسیج امکانات و منابع خود، اقداماتی چون واکسیناسیون عمومی و ارائه خدمات درمانی رایگان را انجام داد که در نهایت به ریشه‌کنی بیماری‌ها و کاهش مشکلات بهداشتی در کشور منجر شد. پزشکان بسیجی با اعتقاد به انجام وظیفه در برابر مردم و نظام اسلامی، در این مسیر سخت و پرمسئولیت به صورت خودجوش و داوطلبانه وارد عرصه شدند.
این قدرت بسیج، تنها به حوزه بهداشت و درمان محدود نمی‌شود. حضور نخبگان علمی و فنی در طرح‌های جهادی، نظیر ساخت زیرساخت‌های ملی، توسعه و آبادانی مناطق محروم، آموزش و توانمندسازی جوانان و همچنین ارائه مشاوره‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف اجتماعی، همواره نشان‌دهنده ظرفیت بالای بسیج در کمک به توسعه و پیشرفت کشور است.
در نهایت، قدرت بسیج نه تنها به توان دفاعی و نظامی آن بستگی دارد، بلکه به ظرفیت‌های انسانی، علمی و تخصصی آن نیز مربوط است. جامعه فرهیخته و نخبگان کشور، با حضور در بسیج، نه تنها به تقویت نظام اسلامی و پیشرفت کشور کمک می‌کنند، بلکه با گسترش روحیه جهادی و خدمت‌رسانی، نسل‌های آینده را نیز به مسیری روشن هدایت می‌کنند.
این قدرت بسیج به‌ویژه در شرایط بحرانی و بحران‌های جهانی نمایان می‌شود. در مواجهه با تهدیدات و چالش‌های مختلف، بسیج همچنان در جبهه‌های مختلف، از جمله در عرصه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی، پیشتاز بوده است. این نهاد نه تنها به عنوان یک نیروی مردمی در دوران جنگ تحمیلی شناخته شد، بلکه در دوران‌های پس از جنگ نیز توانست با تمرکز بر سازندگی و تقویت زیرساخت‌های کشور، نقشی کلیدی در توسعه و رشد کشور ایفا کند.
امروزه، به ویژه در بحران‌هایی همچون پاندمی کرونا، بسیج ثابت کرده است که فراتر از یک نیروی نظامی، یک نیروی اجتماعی و خدمت‌گزار است که می‌تواند در کنار دولت و سایر نهادهای عمومی، به سرعت واکنش نشان دهد و در حل مشکلات اجتماعی و بهداشتی کشور کمک کند. این نهاد در سال‌های اخیر در کنار کادر درمان، با بسیج امکانات و منابع در قالب برنامه‌های واکسیناسیون، توزیع اقلام بهداشتی و کمک به مناطق محروم، نقش مهمی در مدیریت بحران‌ها ایفا کرده است.
یکی دیگر از ویژگی‌های بارز بسیج، ایجاد وحدت و همدلی در سطح جامعه است. اعضای بسیج در هر حوزه‌ای که فعالیت می‌کنند، به‌دنبال ایجاد فضای همکاری و هم‌افزایی هستند. این روحیه، موجب تقویت پیوندهای اجتماعی و انسجام ملی در جامعه ایران شده است. بسیج با تأسیس گروه‌های جهادی مختلف، که اعضای آن از طیف‌های مختلف مردم، از جمله نخبگان علمی، متخصصین، و جوانان داوطلب تشکیل شده‌اند، به حل مشکلات روزمره مردم پرداخته و در تحقق اهداف بزرگتر نظام اسلامی سهیم بوده است.
در عرصه‌های مختلف علمی نیز بسیج توانسته است در قالب پروژه‌های پژوهشی و آموزشی نقشی فعال داشته باشد. از برگزاری دوره‌های تخصصی برای ارتقاء سطح علمی جامعه تا ایجاد فرصت‌های آموزشی برای جوانان در مناطق محروم، بسیج همواره در مسیر پیشرفت علمی کشور گام برداشته است. این نهاد با تکیه بر قدرت انسانی و علمی خود، توانسته است مسائلی همچون بی‌سوادی، کمبود امکانات آموزشی و عدم دسترسی به منابع علمی را در سطح جامعه کاهش دهد و در نتیجه زمینه‌ساز رشد و پیشرفت علمی و فناوری در کشور شود.
به ویژه در حوزه مبارزه با بیماری‌ها، علاوه بر کمک به سیستم بهداشت و درمان، بسیج در ایجاد فرهنگ پیشگیری و آموزش بهداشت عمومی نیز نقش مؤثری ایفا کرده است. با ارائه مشاوره‌های تخصصی و برگزاری برنامه‌های آگاهی‌بخش، بسیج نه تنها در درمان بلکه در پیشگیری از بیماری‌ها نیز پیشگام بوده است.
در مجموع، بسیج با بهره‌گیری از نیروی انسانی متخصص و متعهد و استفاده از ظرفیت‌های مردمی، نه تنها در دفاع از کشور، بلکه در راستای سازندگی، پیشرفت و ارتقای سطح کیفیت زندگی مردم ایران، نقش بی‌بدیلی ایفا کرده است. این نهاد در هر مقطع زمانی به فراخور نیاز جامعه، خود را بازتعریف کرده و در راستای تحقق اهداف نظام اسلامی در تمامی ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی وارد عمل شده است. در آینده نیز می‌توان انتظار داشت که بسیج با رویکردی جهادی و بسیج منابع انسانی و علمی، در تمام زمینه‌ها به‌ویژه در تحولات علمی و فرهنگی کشور، نقشی تأثیرگذار و پیشرو ایفا کند.
رقیه وکیلی
