دی ۸۸ آزمون بصیرت ایرانیان
فرهاد روزبان – نهم دی‌ماه ۱۳۸۸ که به نام «روز بصیرت» در تقویم جمهوری اسلامی ثبت شده است، یادآور واقعه‌ای مهم و سرنوشت‌ساز در تاریخ معاصر ایران است. در این روز، مردم ایران در پاسخ به هتک حرمت مقدسات در روز عاشورا، به خیابان‌ها آمدند و حمایت خود را از نظام جمهوری اسلامی اعلام کردند.
اما اهمیت نهم دی‌ماه فراتر از یک راهپیمایی صرف است. این روز، نقطه عطفی در تاریخ سیاسی ایران بود که درک درست آن، می‌تواند به شفاف‌سازی بسیاری از ابهامات و پرسش‌های پیرامون آن دوران و همچنین تحلیل رویدادهای بعدی کمک کند.
زمینه‌های شکل‌گیری نهم دی‌ماه
برای درک بهتر اهمیت نهم دی‌ماه، لازم است به زمینه‌های شکل‌گیری آن و فضای سیاسی – اجتماعی آن دوران نگاهی بیندازیم. انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ که با مشارکت بی‌سابقه مردم همراه بود، به‌خاطر طرح ادعای «تقلب» از سوی میرحسین موسوی و اعتراض هوادارانش، به یکی از پرحاشیه‌ترین انتخابات تاریخ ایران تبدیل شد. این اعتراضات خشونت‌آمیز، به‌تدریج کشور را در گیر تنش و ناآرامی کرد. در این میان، برخی از گروه‌ها و افراد با سوءاستفاده از فضای ملتهب ایجاد شده، اقدام به هنجارشکنی و اهانت به مقدسات کردند که خشم و انزجار بخش وسیعی از جامعه را برانگیخت. در چنین فضایی، راهپیمایی نهم دی‌ماه به‌عنوان یک واکنش خودجوش مردمی به این هنجارشکنی‌ها و همچنین به‌عنوان نمایش حمایت از نظام جمهوری اسلامی شکل گرفت.
نهم دی‌ماه را می‌توان از چند منظر مورد تحلیل و بررسی قرار داد:
از منظر وحدت ملی این راهپیمایی نشان داد که با وجود اختلاف نظرها و تنش‌های سیاسی، مردم ایران در برابر تهدیدات خارجی و هنجارشکنی‌ها متحد هستند و از ارزش‌ها و مقدسات خود دفاع می‌کنند. همچنین حضور میلیونی مردم در این راهپیمایی، تأیید مجدد نظام جمهوری اسلامی و رهبری آن بود و به دشمنان نشان داد که نمی‌توانند با استفاده از اختلافات داخلی، به اهداف خود در ایران دست یابند.
همچنین افول جنبش سبز یکی دیگر از تأثیرات حماسه بزرگ نهم دی‌ماه بود. این راهپیمایی باعث شد که جنبش سبز که در آن زمان سعی داشت به‌عنوان یک چالش جدی برای نظام مشکلاتی ایجاد کند، به‌تدریج افول کرد و از صحنه سیاسی ایران حذف شود.
چرا نهم دی‌ماه مهم است؟
اهمیت این رویداد اجتماعی – سیاسی بزرگ برای وحدت ملی بر هیچ‌کس پوشیده نیست. در آن شرایط که کشور با چالش‌های متعددی روبرو بود وقوع حماسه نهم دی‌ماه همه مواضع سیاسی و خصمانه علیه ایران را خنثی کرد؛ بنابراین یادآوری اهمیت وحدت ملی و انسجام در برابر تهدیدات خارجی و مشکلات داخلی بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. از طرف دیگر تبیین ارزش‌های انقلاب اسلامی و مقابله با تحریف تاریخ با تثبیت روایت رسمی از حماسه بزرگ نهم دی‌ماه ۸۸ یکی دیگر از نعماتی است که در گرامیداشت روز بصیرت به‌خوبی جانمایی شده است. در سال‌های اخیر، تلاش‌های زیادی برای تحریف تاریخ و تغییر روایت رسمی از وقایع سال ۸۸ صورت‌گرفته است و شکی نیست که گرامیداشت نهم دی‌ماه می‌تواند به مقابله با این تحریف‌ها و روایت درست تاریخ کمک کند و بازخوانی وقایع سال ۸۸ و تحلیل عوامل و پیامدهای آن، می‌تواند به افزایش بصیرت سیاسی جامعه و جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشته کمک کند.
خلاصه سخن آنکه، نهم دی‌ماه یک رویداد تاریخی مهم است که بازخوانی و تحلیل آن می‌تواند به درک بهتر شرایط جامعه ایران و همچنین اتخاذ تصمیمات صحیح در آینده کمک کند. گرامیداشت این روز، نه به معنای نادیده‌گرفتن انتقادات و اعتراضات مردمی است، بلکه به معنای تأکید بر اهمیت وحدت ملی و دفاع از ارزش‌ها و مقدسات در برابر تهدیدات خارجی و داخلی است.
