رسانه، قدرت، رهبری
نوذر شریعت‌پناه – رهبر انقلاب بارها بر اهمیت و قدرت رسانه‌ها در دنیای امروز تأکید کرده‌اند. ایشان رسانه را ابزاری قدرتمند برای رسیدن به اهداف می‌دانند، نکته‌ای که نه تنها در ایران بلکه در سطح جهانی نیز صادق است. در کشورهای پیشرفته، به ویژه آمریکا، رسانه‌ها نقشی کلیدی در جهت‌دهی افکار عمومی و حتی تعیین نتایج انتخابات دارند. نمونه بارز آن، رسانه‌های تحت تملک صهیونیست‌ها مانند نیویورک‌تایمز و رویترز است که به‌عنوان یکی از ارکان قدرت آنها شناخته می‌شوند.
در کنار اقتصاد و فناوری، رسانه‌ها و سرویس‌های اطلاعاتی نیز در شکل‌دهی به افکار عمومی و هدایت روندهای جهانی نقش بسزایی دارند. با گسترش ارتباطات در دنیای امروز، اهمیت رسانه‌ها دوچندان شده است. آنها می‌توانند به تثبیت قدرت‌های جهانی کمک کنند یا در فضای پرتنش بین‌المللی، روندهای جدیدی را رقم بزنند.
در سال‌های اخیر، شاهد ظهور رسانه‌های قدرتمندی در غرب آسیا بوده‌ایم که با تولید روایت‌های مختلف و برانگیختن احساسات عمومی، تأثیر زیادی بر تحولات منطقه گذاشته‌اند. اگرچه آمریکا در سند راهبردی ۲۰۰۴ خود بر تسلط بر فضای رسانه‌ای تأکید کرده بود، اما امروز شاهد حضور پررنگ رسانه‌هایی مانند الجزیره، شبکه‌های قطری و ترکیه‌ای در منطقه هستیم که در ساخت روایت‌های تأثیرگذار بر تحولات منطقه نقش مهمی دارند.
با این وجود، این سؤال مطرح می‌شود که چرا ایران با وجود منابع و زیرساخت‌های مناسب، نتوانسته در زمینه رسانه و روایتگری به منویات رهبری جامه عمل بپوشاند؟ چرا با وجود سابقه طولانی در رسانه‌سازی و تعداد زیاد رسانه‌های مکتوب، آنلاین و برخط، جایگاه و اثرگذاری آنها در سطح ملی و جهانی چندان چشمگیر نیست؟
به نظر می‌رسد عدم هماهنگی و هم‌افزایی در ساختار رسانه‌ای کشور، ضعف در تولید محتوا و مدیریت رسانه‌ای، و همچنین نیاز به افزایش توانمندی‌های فنی و توسعه شبکه‌های ارتباطی از جمله دلایل این مسئله باشند. برای تحقق اهداف رهبری در این زمینه، رسانه‌های کشور باید با هماهنگی بیشتر و استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود، در راستای تولید محتوای قوی و تعامل فعال با مخاطبان تلاش کنند.
برای رسیدن به جایگاه مطلوب در عرصه رسانه و تحقق منویات رهبری، توجه به چند نکته ضروری است:
اول، شناخت دقیق فضای رسانه‌ای امروز: می‌دانیم که دنیای رسانه با سرعت زیادی در حال تغییر است. ظهور شبکه‌های اجتماعی، گسترش اینترنت و فناوری‌های جدید باعث شده تا فضای رسانه‌ای بسیار پیچیده‌تر و رقابتی‌تر از گذشته شود. برای موفقیت در این فضا، لازم است تا رسانه‌های ما با درک عمیق از این تحولات و با بهره‌گیری از ابزارها و روش‌های نوین، خود را با شرایط جدید وفق دهند.
دوم؛ تولید محتوای جذاب، خلاقانه و تأثیرگذار: در دنیای پر از اطلاعات امروز، محتوای خشک و یکنواخت جذابیتی برای مخاطب ندارد. رسانه‌های ما باید با تولید محتوای جذاب، خلاقانه و متنوع که نیازهای اطلاعاتی و سرگرمی مخاطبان را برآورده کند، جایگاه خود را در فضای رسانه‌ای تقویت کنند. این محتوا باید با استفاده از زبان مناسب و با در نظر گرفتن ویژگی‌های مخاطبان هدف تولید شود.
سوم؛ توجه به نیازها و خواسته‌های مخاطبان: رسانه‌ها باید با شناخت دقیق مخاطبان خود و با در نظر گرفتن نیازها، خواسته‌ها و سلایق آنها، محتوای مناسب و جذاب تولید کنند. همچنین باید با ایجاد بسترهای مناسب برای تعامل با مخاطبان، به نظرات و انتقادات آنها گوش دهند و از این بازخوردها برای بهبود عملکرد خود استفاده کنند.
چهارم؛ آموزش و توانمندسازی نیروهای متخصص: رسانه امروز نیازمند نیروهای متخصص و کارآمد در زمینه‌های مختلف مانند خبرنگاری، گزارشگری، ویراستاری، تصویربرداری، تدوین و… است. لازم است تا با سرمایه‌گذاری در آموزش و توانمندسازی این نیروها، زمینه را برای فعالیت مؤثرتر رسانه‌ها فراهم کنیم همچنین برای افزایش اثرگذاری رسانه‌ها در سطح ملی و جهانی، لازم است تا همکاری و هم‌افزایی بیشتری بین آنها صورت گیرد. این همکاری می‌تواند در زمینه‌های مختلف مانند تبادل اطلاعات و تجربیات، تولید محتوای مشترک و… باشد.
در دنیای امروز، دیپلماسی رسانه‌ای به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم در عرصه روابط بین‌الملل شناخته می‌شود. رسانه‌های ما می‌توانند با فعالیت مؤثر در این زمینه، به معرفی دستاوردها و توانمندی‌های کشور، ترویج فرهنگ و هنر ایرانی و همچنین مقابله با تبلیغات منفی دشمنان کمک کنند. در کنار رسانه‌های دولتی، رسانه‌های مستقل و مردمی نیز نقش مهمی در فضای رسانه‌ای کشور دارند. لازم است تا با حمایت از این رسانه‌ها، زمینه را برای فعالیت آزادانه و مؤثر آنها فراهم کنیم و در کنار همه این موارد، رعایت اخلاق رسانه‌ای یکی از اصول مهم در فعالیت رسانه‌هاست و رسانه‌های ما باید با پایبندی به اصول اخلاقی مانند صداقت، دقت، بی‌طرفی و… اعتماد مخاطبان را جلب کنند تا به‌عنوان منبع موثق اطلاعات شناخته شوند.
با توجه به این نکات و با تلاش و همت همه دست‌اندرکاران عرصه رسانه، می‌توانیم به جایگاه مطلوب در این عرصه دست پیدا کنیم و منویات رهبر انقلاب را در زمینه رسانه تحقق ببخشیم.
