کاهش آسیب به محیط‌زیست با مبارزه بیولوژیکی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «حرف‌رک» آفات کشاورزی، موجوداتی مانند حشرات، کنه‌ها، نماتدها و قارچ‌ها، می‌توانند خسارات قابل‌توجهی به محصولات زراعی وارد کنند و امنیت غذایی را به خطر اندازند. برای مقابله با این آفات، روش‌های مختلفی از جمله کنترل شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی وجود دارد. در میان این روش‌ها، مبارزه بیولوژیکی به دلیل مزایای متعددی که دارد، موردتوجه فزاینده‌ای قرار گرفته است.
مبارزه بیولوژیکی چیست؟
مبارزه بیولوژیکی روشی برای کنترل آفات با استفاده از موجودات زنده، مانند دشمنان طبیعی، انگل‌ها، بیماری‌های گیاهی و میکروب‌ها است. این روش به‌جای استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی، از تعادل طبیعی موجود در اکوسیستم برای کنترل جمعیت آفات بهره می‌برد.
در مقایسه با آفت‌کش‌های شیمیایی، مبارزه بیولوژیکی به محیط‌زیست آسیب کمتری می‌رساند. این روش باعث آلودگی خاک و آب نمی‌شود و به حیات‌وحش، به‌ویژه حشرات گرده‌افشان، آسیبی نمی‌رساند.
دشمنان طبیعی و سایر عوامل بیولوژیکی معمولاً فقط به آفات خاصی حمله می‌کنند و به سایر موجودات زنده در مزرعه آسیب نمی‌رسانند. این امر باعث حفظ تنوع زیستی و تعادل اکوسیستم می‌شود. با استفاده از مبارزه بیولوژیکی، می‌توان از مقاومت آفات به آفت‌کش‌های شیمیایی جلوگیری کرد. این روش در بلندمدت، روشی پایدارتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر برای کنترل آفات است. مبارزه بیولوژیکی می‌تواند به‌طورکلی به‌سلامت گیاهان و افزایش کیفیت محصولات کشاورزی کمک کند.
انواع روش‌های مبارزه بیولوژیکی
میثم عبداللهی کارشناس ارشد گیاه‌پزشکی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «حرف‌رک» با اشاره به مبارزه بیولوژیکی اظهار کرد: در خصوص روش‌های مبارزه بیولوژیکی می‌توان به استفاده از دشمنان طبیعی اشاره کرد، این روش شامل رهاسازی دشمنان طبیعی آفات، مانند حشرات شکارچی، زنبورهای پارازیت و پرندگان، در مزرعه است. دشمنان طبیعی با شکار یا تغذیه از آفات، جمعیت آنها را کنترل می‌کنند.
عبداللهی به استفاده از عوامل بیماری‌زا اشاره کرد و گفت: این روش شامل استفاده از میکروب‌ها، مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها، برای آلوده‌کردن و ازبین‌بردن آفات است.
کارشناس گیاه‌پزشکی به روش‌های دیگر مبارزه بیولوژیکی اشاره و بیان کرد: استفاده از فرمون‌ها از روش‌های دیگر مبارزه بیولوژیکی است که این روش شامل استفاده از فرمون‌های جنسی یا سایر مواد شیمیایی برای گیج کردن، جلب یا به دام انداختن آفات است و دیگر روش‌ها اصلاحات ژنتیکی است که این روش شامل اصلاح ژنتیکی گیاهان برای مقاومت در برابر آفات خاص است.
وی به اهمیت مبارزه بیولوژیکی اشاره کرد و گفت: مبارزه بیولوژیکی نقش مهمی در کشاورزی پایدار و امنیت غذایی ایفا می‌کند. باتوجه‌به افزایش نگرانی‌ها در مورد خطرات زیست‌محیطی و سلامتی آفت‌کش‌های شیمیایی، تقاضا برای روش‌های جایگزین کنترل آفات، مانند مبارزه بیولوژیکی، در حال افزایش است.
عبداللهی خاطرنشان کرد: مبارزه بیولوژیکی روشی کارآمد، ایمن و پایدار برای کنترل آفات کشاورزی است. با استفاده از این روش می‌توان به حفظ محیط‌زیست، افزایش کیفیت محصولات و تأمین امنیت غذایی کمک کرد. باتوجه‌به مزایای متعدد مبارزه بیولوژیکی، انتظار می‌رود که این روش در آینده به طور فزاینده‌ای در کشاورزی مورداستفاده قرار گیرد.
آفت‌کش‌های شیمیایی برای سلامت انسان مضر است
یونس هدایتی کشاورزی که با استفاده از روش‌های مبارزه بیولوژیکی برای کنترل آفات در مزرعه خود استفاده می‌کند، وی در خصوص استفاده از مبارزه بیولوژیکی به خبرنگار «حرف‌رک» اظهار کرد: حدود ۱۰ سال است که از روش‌های مبارزه بیولوژیکی در مزرعه خود استفاده می‌کنم. در ابتدا کمی تردید داشتم، اما بعد از مطالعه و تحقیق و با مشاهده نتایج مثبت، به طور کامل به این روش‌ها روی آوردم.
وی ادامه داد: من همیشه به دنبال راه‌هایی برای حفظ سلامت محیط‌زیست و تولید محصولات سالم و ارگانیک بودم. استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی نه‌تنها به محیط‌زیست آسیب می‌رساند، بلکه می‌تواند برای سلامتی انسان نیز مضر باشد. به همین دلیل به دنبال روش‌های جایگزینی بودم که هم مؤثر باشند و هم کمترین ضرر را به محیط‌زیست و انسان وارد کنند.
هدایتی اضافه کرد: از روش‌های مختلفی مانند استفاده از دشمنان طبیعی، مانند زنبورهای پارازیت و سوسک‌های شکارچی، برای کنترل آفات استفاده می‌کنم. همچنین از برخی گیاهان و عصاره‌های گیاهی به‌عنوان آفت‌کش طبیعی استفاده می‌کنم.
این کشاورز عنوان کرد: استفاده از روش‌های مبارزه بیولوژیکی مزایای زیادی برای من و مزرعه‌ام داشته است. این روش‌ها به من کمک کرده‌اند تا از آفت‌کش‌های شیمیایی استفاده نکنم و به‌این‌ترتیب به حفظ سلامت محیط‌زیست و تولید محصولات سالم‌تر کمک کنم
زنبورهای براکون به جنگ کرم پیله خوار نخود در آذربایجان غربی رفتند.
زنبورهای براکون به جنگ کرم پیله خوار نخود در آذربایجان‌غربی رفتند
علی دیانتی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی به خبرنگار پایگاه خبری «حرف‌رک» گفت: در راستای تولید محصولات سالم و به‌منظور کنترل بیولوژیک آفت هلیوتیس یا کرم پیله خوار، بیش از ۱۱ هزار زنبور براکون در مزارع نخود استان آذربایجان‌غربی رهاسازی شدند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی تصریح کرد: این اقدام در راستای کاهش مصرف سموم شیمیایی و حفظ سلامت محیط‌زیست انجام شده است.
وی با بیان اینکه زنبور براکون برای مقابله با آفات مختلفی از جمله کرم پیله خوار نخود، کرم میوه گوجه‌فرنگی و کرم ذرت کاربرد دارد، افزود: در این مرحله، رهاسازی این زنبورها در ۱۱ هکتار از مزارع نخود دیم شهرستان ارومیه با تراکم هزار عدد زنبور در هر هکتار انجام شده است.
دیانتی خاطرنشان کرد: زنبورهای براکون با فلج کردن سیستم عصبی لاروها و تخم‌ریزی در آنها، به طور طبیعی لارو آفات را پارازیته کرده و از بین می‌برند.
وی به مزایای استفاده از زنبور براکون اشاره کرد و گفت: استفاده از این زنبورها در مقایسه با مبارزه شیمیایی، هزینه کمتری دارد و از ورود سموم شیمیایی به مزارع نیز جلوگیری می‌کند.
دیانتی ادامه داد: زنبورهای براکون به طور طبیعی آفات را از بین می‌برند و به این ترتیب، محصول تولیدی از سلامت بیشتری برخوردار خواهد بود و استفاده از این روش، از آلودگی محیط‌زیست و منابع آب‌وخاک جلوگیری می‌کند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه لازم است کشاورزان به سمت مبارزه بیولوژیک با آفات سوق داده شوند، گفت: با فرهنگ‌سازی و معرفی روش‌های جایگزین مبارزه شیمیایی، می‌توان به کاهش مصرف سموم، افزایش سلامت محصولات و حفظ محیط‌زیست کمک کرد.
امیدواریم با استفاده از روش‌های نوین مبارزه با آفات و بیماری‌های گیاهی، شاهد تولید محصولاتی سالم‌تر و حفظ هرچه بیشتر منابع طبیعی باشیم.
چالش‌ها و چشم‌اندازهای آینده مبارزه بیولوژیکی
با وجود مزایای متعدد، مبارزه بیولوژیکی با چالش‌هایی نیز روبرو است که به برخی از این چالش‌ها می‌توان نیاز به دانش تخصصی اشاره کرد، برای اجرای مؤثر برنامه‌های مبارزه بیولوژیکی، به دانش تخصصی در مورد زیست‌شناسی آفات، دشمنان طبیعی و اکوسیستم‌های کشاورزی نیاز است. مبارزه بیولوژیکی ممکن است در همه شرایط و برای همه انواع آفات مؤثر نباشد.
عوامل محیطی مانند دما، رطوبت و تابش نور خورشید می‌توانند بر اثربخشی مبارزه بیولوژیکی تأثیر بگذارند. در برخی موارد، ممکن است هزینه اولیه اجرای برنامه‌های مبارزه بیولوژیکی بیشتر از روش‌های کنترل شیمیایی باشد.با وجود این چالش‌ها، چشم‌انداز آینده مبارزه بیولوژیکی روشن است.
پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی، مانند مهندسی ژنتیک و هوش مصنوعی، می‌تواند به توسعه روش‌های جدید و کارآمدتر مبارزه بیولوژیکی کمک کند.
علاوه بر این، افزایش آگاهی از خطرات زیست‌محیطی و سلامتی آفت‌کش‌های شیمیایی، تقاضا برای روش‌های جایگزین کنترل آفات، مانند مبارزه بیولوژیکی، را افزایش می‌دهد. در نتیجه، انتظار می‌رود که مبارزه بیولوژیکی در آینده نقش مهم‌تری در کشاورزی پایدار و امنیت غذایی ایفا کند.
استفاده از نانوذرات برای انتقال آفت‌کش‌ها و عوامل بیماری‌زا به آفات. توسعه گیاهان تراریخته که در برابر آفات خاص مقاوم هستند. استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی و ردیابی آفات در مزارع. این نوآوری‌ها نشان‌دهنده پتانسیل بالای مبارزه بیولوژیکی برای تبدیل‌شدن به روشی کارآمد، پایدار و ایمن برای کنترل آفات در آینده است. با ادامه تحقیقات و توسعه، می‌توان انتظار داشت که مبارزه بیولوژیکی به طور فزاینده‌ای در کشاورزی مورداستفاده قرار گیرد و به حفظ محیط‌زیست، افزایش کیفیت محصولات و تأمین امنیت غذایی کمک کند.
رقیه وکیلی
انتهای خبر/
