تجربه یک زندگی متفاوت در بین عشایرنشینان آذربایجان غربی
به گزارش پایگاه خبری حرف رک؛ عصر یک روز گرم تابستانی، زمانی که از شدت گرما به دامن طبعیت در ارومیه پناه برده و برای گذراندن وقت خود، در فضای مجازی پرسه میزدم، گوشی تلفن همراهم به صدا درآمد و شماره روابطعمومی جهاد کشاورزی در صفحه گوشیام نمایان شد؛ بهمحض وصلشدن ارتباط، هومن مؤیدزاده پس از سلام و احوالاحوالپرسی به یک تور خبری پرهیجان و لذتبخش دعوت کرد، تور خبری که در آن میتوانستم یک روز زندگی عشایری را تجربه کنم.
لحظهای فکرکردن به اینکه دیدن زندگی عشایری در دل طبیعت سرسبز و خنک به چه اندازه میتواند برای افراد مختلف جذاب باشد ذهن مرا درگیر خود کرد، ابتدا دلم به دلیل زیاد بودن کار در دفتر پایگاه خبری حرف رک و همچنین طولانیبودن مسیر رضایت نمیداد.
اما بالاخره پس از چند ساعت و کسب رضایت از سردبیر پایگاه خبری، دلم رضایت این تور خبری پرهیجان لذتبخش را داد و صبح روز چهارشنبه به همراه جمعی از خبرنگاران راهی منطقه ییلاق میرگمیرعلیان در شهرستان اشنویه شدیم.
مسیر طولانی بود؛ اما از اینکه میخواستم چند ساعتی زندگی عشایرنشینان را تجربه کنم حس خوبی داشته و همراهی دوستان خبری این حس خوب را چندین برابر کرده بود.
مسئولان جهاد کشاورزی مسیر نقده به اشنویه را انتخاب کرده بودند، راننده تویوتا بهمحض ورود به شهرستان نقده در کنار موکبی که برای خدمترسانی به زائران در کنار جاده برپا شده بود توقف کرده و همگی از خودرو پیاده شدیم و لحظهای دلمان را راهی کربلا کردیم.
پس از پذیرایی توسط موکبداران سوار ماشین شده و راهی مقصد موردنظرمان شدیم، جادهها به اعلمهای سیاه و سبز مزین و در هر پنج کیلومتر یک موکب برپا شده بود و موکبداران با عشق و علاقهای خاص به زوار اباعبدالله الحسین خدماترسانی میکردند.
پس از افتتاح چندین پروژه در شهرستان اشنویه و بعد از طی مسیر صعبالعبور به منطقه عشایرنشین میرگمیر علیان نزدیک شدیم، از دور صدای زنگوله گوسفندان، پوشش رنگارنگ زنان، بوی دلنشین آتش و آش جلوههایی از سادگی زندگی عشایری را در برابر چشمان هر بینندهای مجسم میکرد.
کوچنشینی و زندگی عشایری شاید در تصاویر و مستندها زیبا و بدون دغدغه به نظر برسد؛ اما چهره پرچین و چروک مردمان کوچنشین حاکی از دشواریهایی است که این قشر مولد و پرتلاش در دامان طبیعت متحمل میشوند.
خشکسالی و کمبود آب مشکلات اصلی و اساسی عشایرنشینان بود
سایه سنگین خشکسالی و کمبود آب در طول سالهای گذشته بر پیکره زندگی عشایر هم مشکلات آنها را دوچندان کرده است و صدای مردمان پرصلابت عشایر را درآورده بود.
در طول مسیر با خود فکر میکردم که آیا حاضر بودم از زندگی شهری دست بکشم و زندگی عشایری را برای مدت کوتاهی تحمل کنم و در میان این مردم مهماننواز و مهربان زندگی کنم، قطعاً پاسخ به این سوال به دلیل سختی کار زنان عشایر منفی بود.
سهم اندک زنان عشایری از رفاه و آسایش
با همین افکار وارد چادر یکی از عشایران میشوم؛ یک زن جوان و میانسالی مشغول صحبت بودن که با دیدن خبرنگاران گل در چهرهشان شگفت و با آغوشی باز به استقبالمان آمده و به زبان شیرین کردی خوش آمد گویی کردند.
به قطع یقین زندگی کوچنشینی بدون نقشآفرینی زنان و دختران عشایر معنایی نداشت و در این منطقه زنان پابهپای مردان کار میکردند و سهم اندکی از رفاه و آسایش داشتند .
زندگی بیغلوغش رو دستان خالی و بدون تکنولوژی لذت دیگری داشت؛ با زن جوان همصحبت میشوم، او میگوید ۴۵ سال دارد و در ۱۵ سالگی ازدواج کرده و اکنون صاحب پنج فرزند است.
راژان از سختیهای زندگی در مناطق عشایرنشین میگوید و گلایههایی از خشکسالیهای پیدرپی دارد.
وی در ادامه میگوید: در حال حاضر به دلیل خشکسالی و عدم بارش نزولات آسمانی، بسیاری از چشمهها خشک شدهاند و یا دارای آب اندکی هستند که جوابگوی آب شرب و دام عشایر نیست.
راژان عنوان کرد: نبود امکانات بهداشتی از عمدهترین مشکلات عشایر بود که با پیگیری مسئولان مربوطه تا حدودی این معضل مرتفع شده است.
مسئولان چه میگویند؛
علی ناجی مدیرکل امور عشایری آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگاران اظهار کرد: یک هزار کیلومتر ایل راه در استان وجود دارد که مسیر دسترسی به ییلاقات و مناطق صعبالعبور هستند برخی در اثر رویدادهای طبیعی دچار تخریب میشوند و باید سالانه بررسی و مورد بازسازی قرار گیرند و هر جایی آسیبدیده باشد مرمت و بازسازی شود.
وی بیان کرد: در زمینه تأمین آب شرب بهداشتی نیز مرمت چشمهها و لولهگذاری آنها انجام شده تا برای مصرف عشایر مورداستفاده قرار گیرند.
وی با تشریح ظرفیتها و پتانسیلهای عشایری استان آذربایجان غربی گفت: این استان با تولید سالانه بیش از ۵۰ هزار تن شیر رتبه اول تولید شیر در کشور را داراست.
ناجی همچنین گفت: استان آذربایجان غربی از نظر تولید صنایعدستی رتبه اول و از حیث تولید گوشت و پروتئین در رتبههای سوم کشوری قرار دارد.
وی با بیان اینکه، در حال حاضر دو میلیون واحد دامی در اختیار عشایر استان وجود دارد، عنوان کرد: دو میلیون و ۶۵۰ هزار هکتار منابع طبیعی در استان وجود دارد که یک میلیون و ۶۰۰ هکتار از آن در اختیار عشایر استان بوده و دامهای سبکوسنگین آنان نیز از این مراتع استفاده میکنند.
ناجی تصریح کرد: پلاککوبی و انجام واکسیناسیون دامها، توزیع عادلانه سهمیه آرد، سوخت عشایر و نهادههای دامی در جهت بهرهمندی ۱۰۰ درصدی دامداران بهخصوص در فصل کوچ، تأمین اعتبار برای مرمت و بازسازی ایل راههای کوچ رو و آبشخورها، تلاش برای خرید و واگذاری پنلهای خورشیدی به جهت تأمین برق و همچنین آب شرب سیار در ییلاقات از جمله اقداماتی است که طی سال برای سهولت در تردد و زندگی عشایر ارائه میشود.
کودکانم به دلیل مشغله کاری از نعمت سواد محروم شدهاند
پس از مصاحبه با مسئولان با دیگر با مردمان غیور عشایر همکلام میشوم؛ پیرزن ۶۵ساله عشایر لب به سخن میگشاید و بار دیگر از مشکلات کمآبی میگوید و گاهی هم اشارهای به دختر ۳۵ساله خود میکند و از بیسواد ماندن گلاره گلایه میکند.
این مادر عشایر با دلی پر از اندوه میگوید: به دلیل مشغله کاری و صعبالعبور بودن مسیرهای منتهی به روستاهای نزدیک تمامی فرزندانم از نعمت سواد محروم شدهاند.
در پایان اعتراف میکنم که تجربه زندگی عشایری تلنگری بود که ذهنیتم را نسبت به زیباییهای ظاهری و رفاه مصنوعی زندگی شهری تغییر دهد.
دلم میخواست همانند زمان کودکیام که بیشتر اوقات خود را در روستای مادریام میگذراندیم و با دخترهای فامیل به چرای گوسفندان مادربزرگم مشغول بودیم، برگردم و با هیاهو و جنبوجوش ترانههای محلی را با دوستانم زمزمه کنم.
انتهای خبر/