حفظ آثار باستانی گنجینه‌ای برای آیندگان
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «حرف‌رک»، در دل استان آذربایجان‌غربی، گنجینه‌هایی از تاریخ و فرهنگ نهفته است که هر یک به تنهایی داستان‌هایی از گذشته‌های دور را بازگو می‌کنند.
از جمله این آثار، می‌توان به حمام قدیمی علی مصطفی، خانه مجیدی افشار، کلیساهای تاریخی و کنیسه کلیمیان در ارومیه اشاره کرد. همچنین آرامگاه‌هایی چون سرداران مکری، بداق سلطان، ایوب انصاری و شمس تبریزی، هر کدام به نوبه خود، شاهدانی از تاریخ پربار این خطه هستند.
این استان، که مهد تمدن‌های کهن و ملت‌های مختلف بوده است، دارای میراثی است که نه تنها از نظر تاریخی، بلکه از نظر فرهنگی و هنری نیز اهمیت دارد، تپه‌های باستانی مانند حسنلو، قلعه‌های تاریخی مانند قلعه بابک و معابد باستانی مانند دژ ساسانی، همگی نشان‌دهنده عمق تاریخی و فرهنگی این منطقه هستند. این آثار نه تنها برای مردم محلی، بلکه برای کل جهان از اهمیت بالایی برخوردار هستند و به عنوان بخشی از میراث جهانی شناخته می‌شوند.
متأسفانه، با وجود اهمیت فراوان این آثار، آنها همواره در معرض خطراتی مانند فرسایش طبیعی، تخریب ناشی از فعالیت‌های انسانی و سرقت‌های باستان‌شناسی قرار دارند. بنابراین، حفاظت از این آثار نیازمند توجه و مراقبت دائمی است.
اقداماتی مانند تعیین حریم‌های حفاظتی، نصب تابلوهای اطلاع‌رسانی و هشدار، برگزاری دوره‌های آموزشی برای مردم محلی و گردشگران، و همچنین استفاده از فناوری‌های نوین برای نظارت و حفاظت، می‌تواند در حفظ این آثار مؤثر باشد.
در نهایت، این آثار باستانی نه تنها باید به عنوان بخشی از تاریخ و فرهنگ ما حفظ شوند، بلکه باید به عنوان منابعی برای آموزش و الهام‌بخشی به نسل‌های آینده مورد استفاده قرار گیرند. این میراث، که هر کدام داستانی از گذشته‌های دور را روایت می‌کنند، بخشی از هویت ما هستند و حفاظت از آنها، وظیفه‌ای است که بر دوش همه ما سنگینی می‌کند.
اما این آثار باستانی، همواره در معرض خطراتی چون سرقت و تخریب قرار دارند. در سال های گذشته خبرهایی از حفر یک تونل عمیق در اطراف موزه شهر نقده به گوش رسید که نشان از تلاش سارقان برای دستیابی به آثار ارزشمندی چون جام طلایی حسنلو دارد. این اقدامات نه تنها به میراث فرهنگی آسیب می‌زنند، بلکه بخشی از هویت تاریخی ما را به خطر می‌اندازند.
حفاظت از آثار باستانی با همکاری تمامی نهاد امکان‌پذیر است
حمید آذری، کارشناس آثار باستانی، بر ضرورت تعیین عرصه و حریم برای این آثار تاکید دارد و معتقد است که باید با افزایش امنیت و نظارت، از این گنجینه‌های تاریخی محافظت کرد.
وی افزود: «این اقدامات نه تنها به حفظ آثار کمک می‌کنند، بلکه از تخریب و دست‌اندازی‌های غیرقانونی جلوگیری می‌کند.
آذری همچنین بر اهمیت آموزش عمومی و افزایش آگاهی مردم نسبت به ارزش‌های تاریخی و فرهنگی این آثار تأکید می‌کند.
وی عنوان کرد: برای مقابله با چالش‌های موجود، باید سیستم‌های نظارتی پیشرفته‌تری مانند دوربین‌های امنیتی و سیستم‌های هشدار دهنده الکترونیکی نصب شوند.
آذری معتقد است که با استفاده از فناوری‌های نوین، می‌توانیم به طور مؤثرتری از میراث فرهنگی خود محافظت کنیم و در عین حال، دسترسی عمومی به این آثار را برای اهداف آموزشی و تحقیقاتی حفظ کنیم.
وی خاطرنشان کرد: حفاظت از آثار باستانی تنها با همکاری نهادهای دولتی، محققان، و جوامع محلی ممکن است.
آذری تأکید کرد: هر فرد در جامعه باید نقش خود را در حفاظت از این گنجینه‌ها ایفا کند تا بتوانیم آنها را برای نسل‌های آینده حفظ کنیم.
مردم باید به اهمیت و ارزش آثار باستانی توجه کند
حمزه پهلوانی، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان نقده نیز بر ارزش بی‌بدیل تپه حسنلو و جام زرین تاکید کرد: افکار عمومی باید به اهمیت و ارزش این آثار توجه کرده و ارزش تاریخ و تمدن خود را حفظ کنند.
وی بیان کرد: این آثار نه تنها بخشی از تاریخ ما هستند، بلکه نمادی از هویت فرهنگی ما به شمار می‌روند و باید با تمام توان از آنها محافظت کنیم.
پهلوانی بر اهمیت استفاده از روش‌های نوین مرمت و حفاظت از آثار باستانی تأکید دارد و معتقد است که باید سرمایه‌گذاری بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
وی همچنین از طرح‌های جدید برای افزایش امنیت در محوطه‌های تاریخی خبر داد و افزود: همکاری نزدیک با نیروهای انتظامی و امنیتی برای جلوگیری از هرگونه تعرض به این میراث گرانبها از جمله الویت‌ها و اقدامات اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.
پهلوانی بیان کرد: «ما باید فرهنگ حفاظت از آثار باستانی را در بین جوانان و نسل‌های آینده تقویت کنیم تا آنها نیز در حفاظت از این گنجینه‌ها مشارکت داشته باشند.»
در پایان، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان نقده تأکید می‌کند که حفاظت از آثار باستانی تنها یک وظیفه دولتی نیست، بلکه یک مسئولیت اجتماعی است که هر فرد باید به آن پایبند باشد. او می‌گوید: «ما باید این آثار را به عنوان امانتی برای آیندگان حفظ کنیم و از آنها به نحو احسن مراقبت کنیم.
آثار باستانی ما شاهدانی از تاریخ و فرهنگ غنی ما هستند
مرحمت خلیلی، یکی از شهروندان تکاب، از کم‌توجهی به آثار تاریخی و ضرورت حفاظت از آنها به عنوان بخشی از هویت فرهنگی منطقه گلایه کرد و اظهار داشت: بی‌توجهی به ابن آثار می‌تواند به تخریب و فراموشی این میراث منجر شود.
وی افزود:: «آثار باستانی ما شاهدانی از تاریخ و فرهنگ غنی ما هستند و باید با هر ابزاری که در اختیار داریم از آنها محافظت کنیم.»
خلیلی پیشنهاد می‌کند که برنامه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت آثار باستانی و روش‌های حفاظت از آنها باید تقویت شود.
وی گفت: مدارس و دانشگاه‌ها می‌توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند و باید دانش آموزان و دانشجویان را با ارزش‌های تاریخی و فرهنگی میراث خود آشنا سازند.
او همچنین بر اهمیت مشارکت جوامع محلی در حفاظت از آثار باستانی تأکید می‌کند و معتقد است که هر فرد باید خود را مسئول حفاظت از این آثار بداند و در حفاظت از آنها فعالانه شرکت کند.
خلیلی افزود: با ایجاد حس مالکیت و مسئولیت در میان شهروندان، می‌توانیم به حفاظت بهتر از میراث فرهنگی خود کمک کنیم.
وی ابراز امیدواری کرد که با تلاش‌های مشترک، آثار باستانی شهرستان تکاب و سایر نقاط استان آذربایجان‌غربی برای نسل‌های آینده حفظ می‌شود و به عنوان بخشی از میراث جهانی به رسمیت شناخته می‌شود.
خلیلی عنوان کرد: «این آثار نه تنها برای ما بلکه برای کل جهان ارزشمند هستند و باید با همکاری همه افراد جامعه از آنها محافظت کنیم.»
حفظ آثار تاریخی یک تکلیف عمومی
مجید مصطفوی یکی از باستان‌شناسان در استان آذربایجان‌غربی گفت: در سال‌های اخیر حساسیت‌های عمومی نسبت به محافظت از آثار، بناها و بافت‌های تاریخی و فرهنگی برانگیخته شده است، به گونه‌ای که به نظر می‌رسد موضوع حفاظت از میراث فرهنگی به تدریج در حال تبدیل شدن به یک مطالبه اجتماعی است. چنین فضایی فرصت مغتنمی است تا مسئولان، پژوهشگران، ممتخصصان و هنرمندان به این مسئله مهم توجه داشته باشند.
کلام آخر؛
برای حفاظت از این آثار، نیاز به اقداماتی فراتر از تعیین حریم و افزایش امنیت است. آموزش و فرهنگ‌سازی در میان عموم مردم، تقویت قوانین حفاظتی و مجازات‌های سخت‌گیرانه برای متخلفان، و همچنین استفاده از فناوری‌های نوین برای نظارت و حفاظت از این آثار، می‌تواند در حفظ این میراث گرانبها موثر باشد.
این آثار، که هر کدام داستانی از گذشته‌های دور را روایت می‌کنند، بخشی از هویت ما هستند و حفاظت از آنها، وظیفه‌ای است که بر دوش همه ما سنگینی می‌کند.
این مسئولیت مشترک، مستلزم همکاری و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف دولتی، سازمان‌های غیردولتی، موسسات آموزشی و پژوهشی، و جوامع محلی است. برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای آموزشی، ایجاد کمپین‌های اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی، و ترویج اهمیت حفاظت از میراث فرهنگی در رسانه‌ها، می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی کمک کند. همچنین، توسعه برنامه‌های گردشگری مسئولانه که به بازدیدکنندگان اهمیت حفاظت از این آثار را آموزش می‌دهد، می‌تواند در حفظ آنها مؤثر باشد.
از سوی دیگر، استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند سیستم‌های نظارت تصویری، حسگرهای حرکتی، و سیستم‌های امنیتی هوشمند، می‌تواند در جلوگیری از تخریب و سرقت آثار باستانی نقش به‌سزایی داشته باشد. این سیستم‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که ضمن حفاظت از آثار، به زیبایی و اصالت محیط آسیب نزنند.
در نهایت، تقویت قوانین و مقررات مربوط به حفاظت از میراث فرهنگی و اعمال مجازات‌های بازدارنده برای متخلفان، می‌تواند به کاهش تخلفات و حفاظت بهتر از این آثار کمک کند. این اقدامات باید با در نظر گرفتن اصول اخلاقی و حقوق بشری صورت گیرند تا از حقوق جوامع محلی و افرادی که با این آثار زندگی می‌کنند، حمایت شود.
با اتخاذ رویکردی جامع و همه‌جانبه، می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که آثار باستانی به عنوان بخشی از میراث جهانی برای نسل‌های آینده حفظ شده و به عنوان منابع ارزشمند تاریخی، فرهنگی و علمی به رسمیت شناخته می‌شوند. این تلاش‌ها نه تنها به حفظ هویت فرهنگی ما کمک می‌کنند، بلکه به تقویت احساس مسئولیت و مشارکت مدنی در بین شهروندان نیز منجر می‌شوند.
انتهای خبر/
