خام‌فروشی؛ چالش بزرگ در شهرستان ماکو
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «حرف رک»؛ شهرستان ماکو یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی در شمال غربی ایران است، این شهرستان که مرکز آن شهر ماکو بوده و از بخش بازگان با کشور ترکیه هم مرز و نیز نزدیک به مرز آذربایجان است، دارای منابع و تولیدات بی‌شماری است که می‌تواند تک‌تک تبدیل به سوغاتی این شهرستان شود.
شهر ماکو چون یک شهر طولی بوده و از شمال و جنوب محصور در بین کوه چرکین و کوه سبد است در گویش محلی معروف به داش ماکو «ماکوی سنگ» است.
این شهرستان دارای پنج دهستان شامل دهستان‌های قلعه درسی، قره‌سو و چایباسار جنوبی در بخش مرکزی شهرستان ماکو و دهستان‌های چایباسار شمالی و ساری سو که در بخش بازرگان واقع شده است.
سنگ ماکو در نوع خود بی‌نظیر است
شهرستان ماکو چون در نزدیکی دامنه کوه آتشفشانی آرارات واقع شده است و بیشتر سنگ‌هایی که در اطراف این شهرستان دیده می‌شود از نوع سنگ آتشفشانی است؛ لذا در این شهرستان سنگ‌های آذرین از نوع آندزیت و بازالت آتشفشانی در کنار رودخانه زنگمار این شهرستان و سنگ پوکه آتشفشانی که بیشتر به‌عنوان سنگ‌پا کاربرد دارد به چشم می‌خورد.
همان‌گونه که نام‌سنگی بر شهرستان ماکو گذاشته شده است معادن مختلف سنگ در ماکو وجود دارد که در نوع خود بی‌نظیر است؛ اما متأسفانه تولیدات معادن سنگ یا فراورده‌های سنگ به‌صورت خام به خارج از کشور صادر و پس از تبدیل به سنگ‌های تزیینی و دکوری دوباره به کشور وارد شده و با قیمت هنگفت به فروش می‌رسد.
در اصل ۹۹قانون اساسی 90 معدن در منطقه آزاد ماکو تعیین تکلیف شده است که از جمله معادن و تولیدات سنگی که در ماکو وجود دارد می‌توان به سنگ مشکی ماکو سنگی بسیار زیبا که به نام مشکی زال نیز در بازار نامیده می‌شود، سنگ تراورتن کرم ماکو، سنگ اسلب مرمریت ماکو که یکی از سنگ‌های برجسته و خاص مشکی رنگ در بازار ایران است، سنگ تراورتن چرمی ماکو، تراورتن لیمویی ماکو، تراورتن پرتغالی ماکو، تراورتن زرد ماکو، تراورتن موجدار ماکو، تراورتن قرمز ماکو، سنگ بازالت، مرمریت مشکی و غیره اشاره کرد.
لازم به توضیح است دلیل اینکه در پایان هر سنگ، اسم شهرستان درج گردیده است به این خاطر است که برای مثال تراورتن پرتغالی ماکو با تراورتن منطقه دیگر از لحاظ جنس و کیفیت بسته به شرایط تشکیل سنگ و آب‌وهوا متفاوت است.
همچنین منشورهای بازالتی ماکو که در مسیر ماکو به آواجیق واقع شده است و به ثبت جهانی رسیده است زیبایی خاصی به منطقه داده است که سالانه مورد بازدید بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی قرار می‌گیرد.
سنگ بازالت به‌صورت سنگ فراوری‌شده در پیاده‌روها، جدول خیابان‌ها، برای نمای ساختمان‌ها و همچنین به‌عنوان پشم سنگ و در فیزیوتراپی به‌جای تشک برقی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
گوسفند نژاد اصیل ماکویی زبانزد دامداران کشور
منطقه ماکو به دلیل شرایط هوایی و وجود چراگاه‌های طبیعی و ییلاق‌های زیاد، دارای پوشش‌های گیاهی مختلف و عشایر زیادی است که گوسفند نژاد اصیل ماکویی زبانزد دامداران کشور است.
همچنین لبنیات ماکو به‌ویژه پنیر کوبیده آن که در سطح بازار در حال فروش است هم در استان و هم در کشور زبانزد و نامی است.
پنیر کوزه‌ای یا پنیر کوبیده ماکو یکی از پرطرف‌دارترین انواع پنیرهای تخمیری به‌حساب می‌آید که همه ساله میزان قابل‌توجهی از آن توسط مردم محلی و مسافرین مراجعه‌کننده به منطقه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
باتوجه‌به اینکه پنیر کوبیده ماکو از بهترین پنیرهای کوبیده کشور محسوب می‌گردد؛ اما متأسفانه شهرستان‌ها و استان‌های دیگر بهره آن را می‌برند.
وجود مرکز اصلاح نژاد گوسفند ماکویی نرسیده به سه‌راهی شهرستان شوط باعث شده بود که این نژاد گوسفند در بین دامداران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد.
اما پس از تبدیل شهرستان شوط از حالت شهر زیر نظر شهرستان ماکو به شهرستان مستقل، این مرکز اصلاح نژاد بسته شده و تا اکنون راکد باقی‌مانده است.
همچنین شیر منطقه روستایی بورالان ماکو که از بهترین نوع شیر کشور است توسط کارگاه کوچکی در این روستا که برای یک فرد اهل تبریز است خریداری و پس از انتقال به تبریز و فراوری این شیر به اسم پنیر لیقوان شفق تبریز به بازار عرضه می‌کند.
معدن مس ماکو در سکوتی مطلق فرورفته است
معدن مس قره‌تپه که در فاصله ۱۴ کیلومتری از ماکو واقع شده است بیش از ۱۲ سال است که کشف و به ثبت رسیده است؛ اما هنوز هیچ‌گونه بهره‌برداری از آن صورت نگرفته است طبق آمار سه اندیس معدنی در این منطقه شناسایی شده است.
باتوجه‌به اینکه شهرستان ماکو و محدوده اکتشافی این معدن در منطقه آزاد ماکو واقع شده است زمینه برای سرمایه‌گذاری در زمینه مس وجود دارد؛ اما متأسفانه هنوز علت راکد ماندن این معدن در هاله‌ای از ابهام است.
همچنین لازم به توضیح است معادن مس دیگری هم در این محدوده نزدیک روستای هاسون نیز کشف شده است.
سوغات هر شهر بهتر عامل پیشرفت اقتصادی آن شهر است
رضا اکبرزاده کارشناس گردشگری در گفتگو با خبرنگار حرف رک، دراین‌خصوص گفت: شهرستان ماکو دارای منابع و فرصت‌های متعددی برای ایجاد یک برند خاص و ناب برای سوغاتی این شهرستان است؛ اما متأسفانه شاهد آن هستیم که اهمیت زیادی به منابع موجود داده نمی‌شود و بیشتر خام‌فروشی و صادرات جنس به‌صورت خام انجام می‌شود.
وی افزود: باید توجه داشت که توجه به منابع و ایجاد یک برند خاص و معتبر به‌عنوان سوغاتی شهرستان ماکو هم از لحاظ اقتصادی به منطقه کمک بسیاری می‌کند، موجب اشتغال‌زایی برای جوانان شده، هم مانع ایجاد مافیا در منطقه شده و هم می‌تواند این منطقه را بهتر برای کشور یا کشورهای طرف صادرات معرفی کند.
اکبرزاده تصریح کرد: با آموزش و ایجاد کارگاه‌های خانگی و صنعتی هم در زمینه فراوری سنگ از جمله تولید سرستون سنگی، مجسمه‌های سنگی، ظروف سنگی و غیره، هم در زمینه کارشناس گردشگری اظهار کرد: فراوری شیر گوسفند نژاد اصیل ماکو از جمله تولید پنیر کوبیده، پنیر تکه‌ای، کره محلی و غیره و هم با بهره‌برداری از معادن مس ماکو و تولید ظروف مسی و شمش مس، فرصت اشتغال‌زایی برای بسیاری از جوانان منطقه ایجاد کرد.
وی ادامه داد: همچنین دولت و حلقه‌های میانی از جمله تسهیلگران، خیرین، نخبگان نیز می‌توانند با کمک و دستگیری از جوانانی که تازه‌وارد عرصه کار شده‌اند به امر اشتغال‌زایی تسهیل بخشند.
اکبرزاده تأکید کرد: فارغ از طبیعت بکر و دست‌نخورده و اماکن تاریخی و باستانی شهرستان ماکو، برندسازی یک یا چند محصول به‌عنوان سوغاتی این شهرستان تأثیر زیادی در جذب گردشگر، سرمایه‌گذار و توریست به منطقه داشته و همچنین می‌توان شهرستان ماکو را به قطب سنگی کشور یا شهر سنگی مدرن ایران تبدیل کرد.
همچنین لازم به ذکر است طرح تبدیل شهرستان ماکو به قطب سنگی کشور، طرح برندسازی پنیر کوبیده ماکویی، صنایع تبدیلی مس ماکو و چند طرح دیگر در سامانه شهریاران مردمی‌سازی دولت ثبت شد که از بین این چند طرح تبدیل شهرستان ماکو به قطب سنگی کشور، طرح برندسازی پنیر کوبیده ماکویی و طرح جاده هوشمند در مرحله اول حائز رتبه شده و طرح پنیر کوبیده ماکویی در بین پنج طرح برتر استانی به مرحله کشوری راه پیدا کرده است.
فرصت اشتغال در ماکو با فرآوری محصولات معدنی
علی پارسا یکی از کشاورزان محلی در شهرستان ماکو در گفتگو با خبرنگار حرف رک در خصوص خام فروشی محصولات و مواد معدنی گفت: متاسفانه، خیلی از محصولات و منابع طبیعی ماکو به صورت خام به فروش می‌رسد، به‌عنوان مثال، سنگ‌های باارزشی که در اینجا استخراج می‌شوند، بدون هیچ‌گونه فراوری به دیگر مناطق و حتی خارج از کشور صادر می‌شوند، این باعث می‌شود که ما ارزش افزوده‌ای از این منابع به دست نیاوریم و فرصت‌های شغلی هم از دست برود.
فاطمه علی‌زاده یکی از جوانان جویای کار در ماکو در گفتگو با خبرنگار حرف رک اظهار کرد: ما در شهرستان ماکو پتانسیل‌های زیادی داریم، از سنگ‌ها و معادن گرفته تا محصولات دامی. اما چون این مواد به صورت خام صادر می‌شوند، ما فرصت‌های شغلی محدودی داریم، اگر این منابع در خود منطقه فراوری شوند، نه تنها ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌شود، بلکه شغل‌های بیشتری هم برای ما جوانان فراهم می‌شود.
وی تصریح کرد: ایجاد کارگاه‌های فراوری محلی و صنعتی می‌تواند کمک بزرگی باشد، مثلاً در زمینه فراوری سنگ، می‌توانیم کارگاه‌های تولید مجسمه‌ها و ظروف سنگی داشته باشیم.
این شهروند ماکویی در پایان تصریح کرد: ما پتانسیل زیادی در ماکو داریم و امیدواریم که با حمایت و همکاری همه جانبه، بتوانیم از این پتانسیل‌ها به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم و ماکو را به جایگاه شایسته‌اش برسانیم.
انتهای پیام/
