سیب‌های زیردرختی چالش اقتصادی برای باغداران آذربایجان‌غربی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «حرف رک»؛ در فصل پاییز، یکی از چالش‌های بزرگ باغداران در آذربایجان‌غربی، ریزش نابهنگام سیب‌های رسیده است این اتفاق که اغلب به دلیل وزش بادهای پاییزی و عدم استحکام کافی شاخه‌ها رخ می‌دهد، منجر به سقوط میوه‌ها بر روی زمین و آسیب‌دیدن آنها می‌شود.
این سیب‌های رسیده و آسیب‌دیده از دسته‌بندی محصول درجه یک خارج شده و به عنوان سیب‌های صنعتی یا زیردرختی با قیمت‌های ناچیز به فروش می‌رسند این مسئله برای باغداران که یک سال تمام برای تولید محصول باکیفیت تلاش کرده‌اند، بسیار دردناک است زیرا ریزش محصول به معنای از دست رفتن بخشی از درآمد آنها است برای کاهش این خسارت‌ها، توجه به تکنولوژی‌های نوین در حفاظت از درختان و بهبود استحکام شاخه‌ها می‌تواند نقش مؤثری در حفظ محصول داشته باشد.
سیب‌هایی که دچار آسیب می‌شوند و روی زمین می‌افتند، اغلب در پایان هر روز کاری به‌عنوان سیب زیردرختی به مراکز جمع‌آوری تحویل داده می‌شوند این سیب‌ها با قیمت بسیار پایینی خریداری شده و برای تبدیل به کنسانتره و آبمیوه به کارخانه‌ها ارسال می‌شوند با وجود این فرآیند، فروش این محصولات به عنوان سیب صنعتی، درآمد ناچیزی را برای کشاورزان به همراه دارد و صرفاً برای جلوگیری از اتلاف کامل محصول صورت می‌گیرد در صورتی که بازاریابی مناسب و قیمت‌های منصفانه‌تری برای سیب‌های صنعتی ایجاد شود، این درآمد می‌تواند بیشتر به نفع کشاورزان باشد.
در سال‌های گذشته، این سیب‌های زیردرختی به طور غیربهداشتی و نامناسب در کنار جاده‌ها انباشته می‌شدند و منظره ناخوشایندی برای رهگذران و آسیب‌های زیست‌محیطی ایجاد می‌کردند این انباشت‌ها باعث افزایش ریسک آلودگی و آسیب به اکوسیستم می‌شد که نیاز به توجه بیشتر دارد.
این موضوع یک معضل اساسی به شمار می‌رفت که علاوه بر تأثیرات نامطلوب بر فضای عمومی، امکان آلوده شدن محصول به آلودگی‌های مختلف را افزایش می‌داد اما خوشبختانه طی دو سال اخیر، با اقدامات مناسب مسئولان استانی و کشوری، این مشکل تا حد زیادی کاهش یافته و سیب‌های زیر درختی اکنون به صورت مستقیم به کارخانجات یا مراکز جمع‌آوری سیب‌های صنعتی منتقل می‌شوند بنابراین اقدامات پیشگیرانه و هماهنگی بیشتر بین تولیدکنندگان و نهادهای نظارتی در کاهش این مشکلات در آینده موثرتر است.
با این وجود، همچنان برخی مراکز غیرمجاز در حاشیه جاده‌های استان‌های فعالیت می‌کنند و سیب‌های زیردرختی باغداران را به قیمت‌های ناچیز خریداری و انباشت می‌کنند.
اگرچه دستورالعمل‌های بهداشتی و قانونی، انباشت این محصولات در کنار جاده‌ها را ممنوع کرده است، اما نبود نظارت کافی و انگیزه اقتصادی این مراکز برای خرید محصولات ارزان‌قیمت، باعث شده است تا این مشکل همچنان ادامه داشته باشد.
این وضعیت می‌تواند با تقویت نظارت‌های میدانی و جریمه‌های سنگین برای متخلفان به راحتی مدیریت شود نظارت بیشتر مسئولان بر فعالیت‌های این مراکز و ایجاد تسهیلات بهتر برای جمع‌آوری و انتقال سیب‌های زیر درختی به مراکز بهداشتی و قانونی، می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند و از خسارت‌های بیشتر به باغداران جلوگیری کند.
نظارت بیشتر بر مراکز خرید سیب ضروری است
علی عباسی، یکی از باغداران باسابقه در شهرستان نقده، در گفتگو با خبرنگار حرف رک به چالش‌های فراوان برداشت سیب اشاره کرد و گفت: درختان سیب ما اغلب ارتفاع زیادی دارند و رسیدن به سیب‌های بالایی دشوار است. در این فصل از سال که بارش‌ها و وزش باد شدیدتر می‌شود، نگران ریزش سیب‌های رسیده هستیم حتی اگر تنها چند سیب از بالای درخت بیفتد، به‌خاطر خراش‌هایی که روی آنها می‌افتد، دیگر قابل انبارداری و فروش به عنوان محصول درجه یک نیستند.
وی به مسئله ریزش نابهنگام سیب‌ها اشاره می‌کند و افزود: گاهی آن‌قدر ریزش سیب‌ها زیاد می‌شود که مجبوریم بخش زیادی از محصول خود را به عنوان سیب صنعتی با قیمت بسیار پایین بفروشیم این برای ما که یک سال زحمت کشیده‌ایم، واقعاً ناراحت‌کننده است.
برخی مراکز سیب‌ها را بدون نظارت کافی خریداری می‌کنند
احمد لطفی، باغدار دیگری از حومه ارومیه در گفتگو با خبرنگار حرف رک بیان کرد: یکی از مشکلات عمده ما این است که پس از پایان هر روز، سیب‌های آسیب‌دیده را باید جمع‌آوری کرده و به مراکز خاصی تحویل دهیم. اما در این میان، برخی مراکز غیرمجاز در حاشیه جاده‌ها سیب‌ها را بدون نظارت کافی خریداری می‌کنند و این باعث شده که محصول ما به‌صورت غیر بهداشتی انباشته شود. با وجود ممنوعیت‌های قانونی، این مراکز همچنان فعالیت دارند و محصولات را به قیمت‌های ناچیز از ما می‌خرند.
وی بیان کرد: اگرچه مسئولان اقدامات خوبی برای بهبود این وضعیت انجام داده‌اند، اما نیاز است نظارت بیشتری روی فعالیت این مراکز صورت گیرد امیدواریم بتوانیم محصولاتمان را با قیمت عادلانه‌تری بفروشیم تا درآمد بیشتری داشته باشیم.
مصطفی قربانی که از باغداران مهاباد است، درباره تغییرات اخیر در وضعیت جمع‌آوری سیب‌های زیر درختی اظهار کرد: دو سال اخیر شاهد بهبودهایی در جمع‌آوری سیب‌های زیر درختی بوده‌ایم. قبلاً مجبور بودیم سیب‌ها را در کنار جاده‌ها انباشته کنیم که هم از نظر بهداشتی و هم از نظر محیطی مشکل‌ساز بود حالا با وجود اینکه انتقال به کارخانجات بهتر شده، باز هم شاهد فعالیت مراکز غیرمجاز هستیم که در نهایت برای ما ضرر دارد.
وی به چالش‌های مالی باغداران اشاره کرد و افزود: با توجه به هزینه‌های بالای تولید و نگهداری باغ، ما انتظار داریم که حمایت‌های بیشتری از طرف مسئولان دریافت کنیم اگر نظارت‌ها بهبود پیدا کند و فروش سیب‌های زیر درختی به‌صورت مستقیم و با قیمت مناسب انجام شود، مطمئناً باغداران می‌توانند درآمد بیشتری کسب کنند و از ضررهای سالانه کاسته شود.
نیاز به همکاری مشترک برای حل مشکل انباشت سیب
روحینا مجیدی مدیر روابط عمومی راهداری و حمل و نقل جاده‌ای آذربایجان‌غربی از ادامه عملیات بازرسی گشت‌های روزانه به منظور برخورد با متخلفانی که سیب‌های زیر درختی را در حاشیه جاده‌های استان انباشت می‌کنند، خبر داد و اظهار داشت: گشت‌های روزانه با هدف نظارت و برخورد با متخلفان در زمینه انباشت سیب در حاشیه جاده‌ها در ایام برداشت این محصول، به‌ویژه در فصل خرید و فروش سیب، فعال هستند تاکنون در سال جاری، علاوه بر انجام تذکرات متعدد به متخلفان، ۴۶ مورد برخورد قانونی و اخذ دستور قضائی انجام شده است.
وی با اشاره به مشکلات موجود در خصوص انباشت سیب در حریم قانونی راه‌ها، افزود: متأسفانه در سال‌های اخیر، انباشت سیب در حریم قانونی راه‌ها به یکی از معضلات مهم اداره کل راهداری تبدیل شده است.
مجیدی بیان کرد: حریم قانونی در بزرگراه‌ها ۳۸ متر و در راه‌های روستایی ۱۲ متر است و هرگونه انباشت در این حریم باید مورد تذکر قرار گیرد با این حال، شاهد هستیم که برخی انباشت‌ها در انتهای حریم قانونی انجام می‌شود که از حیطه اختیارات این اداره کل خارج است و نیاز به تدابیر ویژه دارد.
وی بر ضرورت همکاری بین‌بخشی برای حل این مشکل تأکید کرد و گفت: جمع‌آوری سیب‌های زیردرختی که در جاده‌ها انباشت می‌شوند، نیازمند همکاری تمامی دستگاه‌های مسئول است این مسئله نه تنها موجب ایجاد نمای ناخوشایند در حاشیه جاده‌ها می‌شود، بلکه خطراتی نیز برای رانندگان و سایر کاربران جاده‌ها ایجاد می‌کند برای جلوگیری از بروز این مشکلات، همه دستگاه‌ها باید هماهنگ عمل کنند و در این راستا، جهادکشاورزی نیز باید اقداماتی را برای فرهنگ‌سازی و آگاه‌سازی باغداران و صاحبان صنایع تبدیلی در خصوص خرید و فروش سیب صنعتی در مراکز بهداشتی انجام دهد.
مدیر روابط عمومی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای آذربایجان‌غربی افزود: حل این مشکل، به ویژه در فصل برداشت و خرید و فروش سیب، نیازمند برنامه‌ریزی اصولی و فرهنگ‌سازی از سوی جهادکشاورزی آذربایجان‌غربی است.
مجیدی بیان کرد: این دستگاه باید باغداران را به خرید و فروش محصولات خود در مراکز بهداشتی ترغیب کند و صنایع تبدیلی نیز باید در زمینه‌های مختلف حمایت‌های لازم را از باغداران داشته باشند با این اقدامات، می‌توان به طور مؤثر از انباشت غیرمجاز سیب در حاشیه جاده‌ها جلوگیری کرد و این محصول را در مسیرهای صحیح و بهداشتی به‌صورت صنعتی در مراکز رسمی به فروش رساند.
وی به نکات امنیتی و زیست‌محیطی نیز اشاره کرد و گفت: انباشت سیب‌ها در حاشیه جاده‌ها علاوه بر اینکه نمایی ناخوشایند ایجاد می‌کند، خطرات زیادی برای رانندگان، به ویژه در شب‌ها و هنگام بارندگی به همراه دارد به همین دلیل، هم‌زمان با پیگیری‌های قانونی، لازم است که تدابیر محیط زیستی و ایمنی نیز در این زمینه مورد توجه قرار گیرد تا از بروز حوادث ناگوار جلوگیری شود.
مجیدی تأکید کرد: اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای آذربایجان‌غربی با تمام توان به نظارت بر انباشت سیب در جاده‌ها ادامه می‌دهد و با متخلفان برخورد قانونی خواهد داشت.
وی بیان کرد: امیدواریم با همکاری همه دستگاه‌ها و استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی و آموزشی، این مشکل به طور کامل برطرف شود و سیب‌های صنعتی با قیمت مناسب به بازار عرضه شوند و باغداران از ضرر و زیان‌های ناشی از انباشت‌های غیرمجاز در امان باشند.
گزارش از نجیبه معصومی سرای
انتهای خبر/ م
