پسته محصولی کم‌آب‌بر برای آینده پایدار کشاورزی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «حرف رک»؛ استان آذربایجان‌غربی یکی از مناطق مهم و استراتژیک کشور از نظر منابع طبیعی و کشاورزی است این استان با دارا بودن آب‌وهوای معتدل و وجود منابع آبی متعدد، همواره یکی از قطب‌های اصلی تولید محصولات کشاورزی در کشور به شمار می‌رفته است.
اما در سال‌های اخیر، این منطقه با چالش‌های بزرگی از جمله تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی و افت محسوس منابع آب‌های زیرزمینی مواجه شده است این تغییرات موجب ایجاد نگرانی‌های جدی در خصوص پایداری تولیدات کشاورزی و تامین آب برای نسل‌های آینده شده است بر همین اساس، مدیریت صحیح منابع آب و تغییر الگوی کشت از مهم‌ترین اقدامات در راستای مقابله با بحران کم‌آبی محسوب می‌شود.
کاهش سطح بارندگی‌ها و خشک‌سالی‌های متوالی، منابع آبی آذربایجان‌غربی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است بر اساس آمارهای موجود، میزان بارندگی در این استان در مقایسه با دهه‌های گذشته به طور چشمگیری کاهش یافته و سطح آب‌های زیرزمینی نیز افت کرده است.
به دلیل استفاده بی‌رویه از منابع آب برای کشت محصولاتی که نیاز به آب فراوان دارند، مانند گندم و جو، اکنون بسیاری از چاه‌های کشاورزی با کاهش سطح آب مواجه شده‌اند این وضعیت، ضرورت اجرای سیاست‌های جدید برای کاهش مصرف آب و بهینه‌سازی الگوی کشت را بیش از پیش آشکار کرده است.
یکی از راهکارهای اصلی که توسط مسئولان و کارشناسان حوزه کشاورزی و منابع طبیعی در استان پیشنهاد شده، تغییر الگوی کشت و جایگزینی محصولات پرمصرف با محصولات کم‌آب‌بر است.
از جمله این محصولات می‌توان به پسته اشاره کرد که به دلیل نیاز آبی کمتر نسبت به سایر محصولات و سازگاری با شرایط آب‌وهوایی خشک، به عنوان یک گزینه مناسب برای کشاورزان استان مطرح شده است در سال‌های اخیر، کشت پسته در آذربایجان غربی به تدریج جای خود را باز کرده و برخی از کشاورزان با تغییر الگوی کشت خود، اقدام به کشت این محصول باارزش کرده‌اند.
پسته به عنوان یکی از محصولات اقتصادی و صادراتی مهم کشور، دارای مزایای اقتصادی بسیاری برای کشاورزان است این محصول علاوه بر نیاز کمتر به آب، دارای بازدهی اقتصادی بالایی است و بازار مصرف گسترده‌ای در داخل و خارج از کشور دارد.
از سوی دیگر، با توجه به تغییرات اقلیمی و گرم‌تر شدن آب‌وهوا در مناطق مختلف آذربایجان‌غربی، کشت پسته به دلیل سازگاری با این شرایط، می‌تواند به یکی از محورهای توسعه کشاورزی استان تبدیل شود پسته نه تنها به عنوان محصولی اقتصادی مطرح است، بلکه با کاهش وابستگی به منابع آب زیرزمینی و مصرف کمتر آب، می‌تواند نقش مهمی در مدیریت بهینه منابع آب ایفا کند.
مسئولان حوزه کشاورزی و منابع طبیعی در آذربایجان‌غربی بر این باورند که توسعه کشت محصولات کم‌آب‌بر مانند پسته، نه تنها به مقابله با بحران کم‌آبی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند منجر به ایجاد اشتغال و افزایش درآمد کشاورزان نیز شود برگزاری دوره‌های آموزشی برای کشاورزان و ترویج استفاده از روش‌های نوین آبیاری در کنار حمایت‌های دولتی از جمله اقداماتی است که می‌تواند زمینه‌ساز گسترش کشت پسته و سایر محصولات کم‌آب‌بر در استان باشد.
در نهایت، تغییر الگوی کشت به سمت محصولات کم‌آب‌بر مانند پسته، پاسخی هوشمندانه به بحران‌های زیست‌محیطی و اقتصادی ناشی از تغییرات اقلیمی است این رویکرد، نه تنها به حفظ منابع آبی کمک می‌کند، بلکه با ایجاد فرصت‌های جدید اقتصادی و افزایش سطح تولیدات باارزش، می‌تواند آینده‌ای پایدارتر برای کشاورزی آذربایجان غربی به ارمغان آورد.
کشت پسته بهترین راهکار برای مقابله با کم‌آبی است
زهرا رضوانی یکی از کشاورزان آذربایجان‌غربی در گفتگو با حرف رک، با اشاره به چالش‌های کم‌آبی در استان گفت: ما به دنبال راهکارهایی برای مقابله با بحران آب هستیم و کشت پسته یکی از بهترین گزینه‌هاست.
وی تصریح کرد: این محصول علاوه بر نیاز آبی کمتر، بازدهی اقتصادی بالایی دارد. با تغییر الگوی کشت و استفاده از پسته به عنوان جایگزین محصولات پرآب‌بر، نه تنها می‌توانیم از منابع آب به نحو احسن استفاده کنیم، بلکه درآمد خود را نیز افزایش دهیم.
رضوانی افزود: ما از مسئولان انتظار داریم که حمایت‌های لازم را برای توسعه کشت پسته فراهم کنند تا کشاورزان بتوانند به راحتی به این تغییرات روی آورند.
حمایت مالی و تسهیلات ویژه برای توسعه کشت پسته
پرویز امجدی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ارومیه در گفتگو با خبرنگار حرف رک، اظهار داشت: در حال حاضر، سطح زیرکشت پسته در ارومیه بالغ بر ۵۶ هکتار غیربارور و ۴۹ هکتار بارور است.
وی تصریح کرد: با توجه به شرایط مناسب تولید، پیش‌بینی می‌شود بهره‌برداران در این فصل از هر هکتار ۱.۵ تن پسته برداشت کنند.
امجدی همچنین به توانمندی‌های اقتصادی این محصول اشاره کرد و افزود: پسته به دلیل مقاومت بالایی که در برابر شرایط نامطلوب دارد، به‌ویژه در مقایسه با محصولات پرنیاز به آب، می‌تواند جایگزینی مطلوب برای بسیاری از کشاورزان باشد.
وی در ادامه تأکید کرد: با توجه به مقاومت بالای پسته در برابر شوری آب‌های زیرزمینی، دوره‌های آموزشی و ترویجی ویژه کشاورزان در دستور کار قرار گرفته است این دوره‌ها نه تنها با هدف اصلاح الگوی کشت و سازگاری با کم‌آبی برگزار می‌شوند، بلکه در راستای احیای دریاچه ارومیه نیز نقش موثری ایفا می‌کنند.
امجدی عنوان کرد: توسعه کشت محصولات کم‌آب‌بری نظیر پسته، به جای محصولاتی همچون سیب که نیاز آبی بالایی دارند، در اولویت قرار گرفته است طرح حذف و جایگزینی باغات درجه سه نیز یکی از راهکارهای کلیدی است که برای حفظ منابع آبی و پایداری کشاورزی در این منطقه ارائه شده است.
وی اظهار داشت: با توجه به بحران کم‌آبی در حوضه دریاچه ارومیه و ضرورت تغییر الگوی کشت، شرایط اخذ تسهیلات برای پسته‌کاران منطقه باید تسهیل گردد.
امجدی بیان کرد: این تسهیلات نه تنها موجب افزایش بهره‌وری و پایداری تولید کشاورزی خواهد شد، بلکه به ایجاد انگیزه بیشتر در میان کشاورزان برای جایگزینی محصولات پرنیاز به آب با محصولاتی همچون پسته کمک خواهد کرد.
مدیر جهاد کشاورزی ارومیه همچنین به پتانسیل‌های طبیعی و اقلیمی منطقه اشاره کرد و اظهار داشت: ارومیه با داشتن خاک‌های شور و نیمه‌خشک، به‌طور طبیعی مناسب کشت پسته است.
وی بیان کرد: تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها باعث شده است که کشاورزان به فکر جایگزینی محصولات کم‌آب‌بر باشند. در این راستا، کشت پسته یکی از بهترین گزینه‌ها است که می‌تواند در سازگاری با شرایط جدید اقلیمی و اقتصادی نقش‌آفرینی کند.
توسعه کشت پسته راهکار کاهش مصرف آب در آذربایجان‌غربی
خسرو شهبازی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی در گفتگو با خبرنگار حرف رک اظهار کرد: یکی از برنامه‌های اصلی این سازمان، توسعه کشت محصولات خشکباری نظیر پسته است.
وی تأکید کرد: جایگزینی پسته به جای محصولات پرآب‌بر نه تنها به کاهش مصرف آب کمک خواهد کرد، بلکه افزایش درآمد باغداران را نیز به دنبال خواهد داشت این تغییرات به دلیل بحران آب و نیاز به مدیریت بهتر منابع طبیعی منطقه ضروری شده و بخشی از سیاست‌های کلان جهاد کشاورزی برای سازگاری با تغییرات اقلیمی است.
شهبازی ادامه داد: با توجه به تغییرات آب و هوایی و در صورت تأمین اعتبار از محل طرح اصلاح، احیا و جایگزینی باغات، ما به دنبال تغییر الگوی کشت در مناطق مختلف استان هستیم.
وی تصریح کرد: توسعه محصولات کم‌آب‌بری همچون پسته، به‌جای محصولات پرنیاز به آب، نه تنها برای احیای دریاچه ارومیه، بلکه برای افزایش پایداری اقتصادی کشاورزی منطقه ضروری است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی با اشاره به روند رو به رشد کشت پسته در استان، اظهار داشت: امسال انتظار می‌رود از سطح ۲۵۰ هکتار باغات بارور، حدود ۱۲۵ تن پسته برداشت و به بازار مصرف روانه شود این رقم در مقایسه با سال‌های گذشته، نشان‌دهنده افزایش تولید پسته و استقبال باغداران از کشت این محصول است.
شهبازی تأکید کرد: پسته به عنوان یک محصول اقتصادی و پرطرفدار می‌تواند در آینده نقشی مهم در اقتصاد کشاورزی استان ایفا کند و یکی از محصولات استراتژیک برای صادرات به بازارهای بین‌المللی باشد.
وی همچنین با اشاره به مقاومت بالای پسته در برابر شوری آب‌های زیرزمینی افزود: کاشت پسته در حال حاضر در سطح ۲ هزار و ۱۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی واقع در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و سایر نقاط استان انجام شده است.
شهبازی افزود: از این میزان، ۲۵۰ هکتار از باغات بارور هستند که این نشان‌دهنده قابلیت بالای این محصول در شرایط اقلیمی سخت و با منابع آبی محدود است. وی اظهار داشت که این توسعه کشت نه تنها به حفظ منابع آبی استان کمک خواهد کرد، بلکه از نظر اقتصادی نیز پتانسیل بسیار بالایی برای افزایش درآمد کشاورزان منطقه دارد.
وی در ادامه به نیاز به حمایت‌های مالی و ارائه تسهیلات مناسب به پسته‌کاران اشاره کرد و افزود: توسعه کشت محصولات کم‌آب‌بر مانند پسته نیازمند حمایت‌های مالی و زیرساختی است.
شهبازی تأکید کرد: با فراهم آوردن تسهیلات مناسب و آموزش‌های لازم برای کشاورزان، می‌توان به رشد پایدار کشاورزی در استان دست یافت. علاوه بر این، جهاد کشاورزی به دنبال ایجاد همکاری‌های بیشتری با نهادهای دولتی و غیردولتی است تا از منابع مالی مورد نیاز برای توسعه این طرح‌ها بهره‌برداری کند.
وی بیان کرد: با ادامه روند توسعه کشت پسته و بهبود زیرساخت‌های مرتبط، آینده روشنی برای این محصول در استان آذربایجان‌غربی متصور است.
شهبازی خاطرنشان کرد: با توجه به تغییرات اقلیمی و محدودیت منابع آبی، توسعه کشت محصولاتی مانند پسته نه تنها راهکاری برای مقابله با بحران آب است، بلکه می‌تواند به ایجاد اشتغال و افزایش درآمد کشاورزان منجر شود.
وی همچنین خواستار توجه بیشتر به فرآوری و بسته‌بندی این محصول به منظور افزایش ارزش افزوده و بهبود توان رقابتی آن در بازارهای داخلی و خارجی شد.
گزارش از نجیبه معصومی سرای
انتهای خبر/
