کلزا، جایگزین مناسب برای محصولات پرآب‌بر
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «حرف رک»، استان آذربایجان غربی در سال‌های اخیر با مشکلات جدی ناشی از خشکسالی مواجه شده است، این شرایط اقلیمی باعث شده که منابع آب به شدت محدود شود و کشاورزی در منطقه تحت تأثیر قرار گیرد، در پاسخ به این چالش، مسئولان جهاد کشاورزی استان تصمیم به اتخاذ تدابیر ویژه‌ای برای سازگاری با وضعیت جدید و حفظ امنیت غذایی گرفته‌اند.
جایگزینی محصولات کم‌آب بر با محصولات پرآب‌بر
یکی از اقدامات کلیدی در این راستا، جایگزینی محصولات کم‌آب‌بر به جای محصولات پرآب‌بر است؛ محصولات پرآب‌بر، مانند چغندرقند و برخی از سبزیجات، نیاز زیادی به آب دارند و در شرایط کم‌آبی نمی‌توانند به خوبی رشد کنند، به همین دلیل، مسئولان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی به دنبال معرفی و توسعه محصولات کم‌آب‌بر هستند که بتوانند در شرایط کمبود آب نیز به خوبی رشد کنند و بهره‌وری مناسبی داشته باشند.
معرفی محصول کلزا
یکی از محصولات مهمی که به عنوان جایگزین معرفی شده، کلزا است، کلزا گیاهی است که نسبت به کم‌آبی مقاوم‌تر از بسیاری از محصولات دیگر است و می‌تواند در شرایط اقلیمی استان به خوبی رشد کند، این گیاه علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف آب، دارای مزایای اقتصادی و زیست‌محیطی زیادی نیز است، دانه‌های کلزا به عنوان منبع غنی از روغن و پروتئین در صنایع غذایی و خوراک دام استفاده می‌شود.
کلزا که به نام روغن‌زیتون نیز شناخته می‌شود، یکی از گیاهان روغنی مهم و پرارزش در جهان است، کشت کلزا برای کشاورزان مزایای زیادی دارد که نه تنها درآمد آن‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه به بهبود شرایط خاک و محیط زیست نیز کمک می‌کند، در این گزارش به بررسی کشت کلزا و مزایای آن برای کشاورزان می‌پردازیم.
ویژگی‌ها و شرایط کشت کلزا
کلزا گیاهی است که در مناطق با آب و هوای معتدل و مرطوب رشد می‌کند، این گیاه به خاک‌های حاصل‌خیز و دارای زهکشی مناسب نیاز دارد و در برابر سرما مقاومت خوبی دارد، کلزا به عنوان یک محصول زمستانه و بهاره کاشته می‌شود که این انعطاف‌پذیری در زمان کشت، یکی از ویژگی‌های مثبت آن به شمار می‌آید.
کشت کلزا نیاز به مراقبت‌های دقیق و استفاده از تکنیک‌های به‌روز کشاورزی دارد، آماده‌سازی خاک، انتخاب بذرهای با کیفیت، مدیریت آبیاری و کنترل آفات و بیماری‌ها از جمله مراحل مهم در کشت موفق کلزا هستند، با رعایت این نکات، کشاورزان می‌توانند محصولی با عملکرد بالا و کیفیت مناسب برداشت کنند.
کلزا در بازار تقاضای بالایی دارد
محسن محمدی یکی از کلزاکاران در استان آذربایجان غربی که دانش‌آموخته رشته کشاورزی است به درآمد بالای کلزا اشاره کرد و افزود: یکی از مزایای اصلی کشت کلزا، بازار فروش پایدار و تقاضای بالا برای روغن و محصولات جانبی آن است، روغن کلزا به دلیل خواص تغذیه‌ای و کاربردهای متنوع در صنایع غذایی، بهداشتی و صنعتی، همیشه در بازار تقاضای بالایی دارد، این امر باعث می‌شود که کشاورزان بتوانند از فروش محصول خود درآمد قابل توجهی کسب کنند.
وی تصریح کرد: کلزا به عنوان یک محصول تناوبی با دیگر محصولات زراعی مانند گندم و جو، به بهبود ساختار و کیفیت خاک کمک می‌کند، تناوب زراعی با کلزا موجب کاهش فشار آفات و بیماری‌ها، افزایش حاصلخیزی خاک و کاهش نیاز به کودهای شیمیایی می‌شود که این امر به طور مستقیم به بهبود عملکرد سایر محصولات کشاورزی نیز کمک می‌کند.
محمدی تصریح کرد: کلزا با داشتن سیستم ریشه‌ای عمیق، به حفظ رطوبت خاک و جلوگیری از فرسایش آن کمک می‌کند، این گیاه با پوشاندن سطح خاک، از تبخیر بیش از حد آب جلوگیری کرده و رطوبت خاک را حفظ می‌کند، همچنین، ریشه‌های کلزا به تثبیت خاک و کاهش خطر فرسایش بادی و آبی کمک می‌کنند که این موضوعات باعث شد تا از کشت گندم و یونجه به کشت کلزا روی آورده و به درامدزایی برسم.
تحول در کشت با کاشت کلزا
علی اکبری یکی از کشاورزان نمونه در کشت کلزا در گفتگو با خبرنگار حرف رک اظهار کرد: سال‌های سال است که در این میاندوآب مشغول به کار هستم و به کشت محصولات مختلف پرداخته‌ام.
وی تصریح کرد: پنج سال پیش ما عمدتاً یونجه و چغندرقند می‌کاشتیم؛ متأسفانه به دلیل خشکسالی و کمبود منابع آب، با مشکلات زیادی مواجه شدیم و برای آبیاری این محصولات، نیاز به آب بسیار زیادی بود که در دسترس نبود و این مساله به طور جدی بر تولید و بهره‌وری ما تأثیر گذاشت.
اکبری در ادامه عنوان کرد: با توجه به مشکلات شدید کم‌آبی، تصمیم گرفتیم تغییراتی در برنامه کشت خود ایجاد کنیم و پس از مشاوره با کارشناسان جهاد کشاورزی، به این نتیجه رسیدیم که محصولات کم‌آب‌بر می‌توانند جایگزین مناسبی باشند، بنابراین، امسال تصمیم به کاشت کلزا گرفتیم، کلزا گیاهی است که نسبت به کم‌آبی مقاوم‌تر است و نیاز کمتری به آب دارد.
وی بیان کرد: خوشبختانه، کاشت کلزا نتایج بسیار مثبتی به همراه داشت، به دلیل مقاومت بالای این محصول به کم‌آبی، توانستیم با مصرف آب کمتر، محصول خوبی برداشت کنیم، علاوه بر این، درآمد ما به طور قابل‌توجهی افزایش یافت، کلزا به عنوان یک محصول اقتصادی، بازار خوبی دارد و قیمت مناسب آن به ما کمک کرده است تا از نظر مالی بهبود یابیم.
اکبری با اشاره به اشتغال‌زایی برای چندین تن از هم‌وطنان بیان کرد: با افزایش تولید و نیاز به انجام کارهای بیشتر در مزرعه، توانستیم چندین نفر را استخدام کنیم، این افراد در کارهای مختلف از جمله کاشت، داشت و برداشت کلزا مشغول به کار شده‌اند، این اشتغال‌زایی به بهبود وضعیت اقتصادی خانواده‌های آنان و تقویت جامعه محلی نیز کمک کرده است.
این کشاورز نمونه تاکید کرد: به کشاورزان دیگر توصیه می‌کنم که با کارشناسان جهاد کشاورزی مشورت کنند و به سمت کشت محصولات کم‌آب‌بر بروند، این تغییر می‌تواند به کاهش مشکلات ناشی از کم‌آبی کمک کند و به بهبود درآمد و اشتغال نیز منجر شود تجربه ما نشان داده است که با برنامه‌ریزی صحیح و انتخاب مناسب محصولات، می‌توان به نتایج بسیار خوبی دست یافت.
درآمدزایی پایدار برای کشاورزان با کاشت کلزا
حجت محجوب کارشناس مسائل اجتماعی و محیط‌زیست در گفتگو با خبرنگار حرف رک اظهار کرد: کشت کلزا با مزایای فراوانی که برای کشاورزان به همراه دارد، از جمله درآمدزایی پایدار، بهبود کیفیت خاک، حفظ رطوبت، تنوع زیستی و استفاده بهینه از منابع، یک گزینه جذاب برای کشاورزان به شمار می‌آید و با توجه به تقاضای بالا برای محصولات کلزا در بازار، سرمایه‌گذاری در کشت این گیاه می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزان و توسعه پایدار کشاورزی کمک کند.
وی تصریح کرد: کشت کلزا به تنوع زیستی مزرعه کمک می‌کند این گیاه با جذب زنبورها و دیگر حشرات مفید، به بهبود گرده‌افشانی و افزایش تنوع زیستی در مزارع کمک می‌کند تنوع زیستی بیشتر به کنترل طبیعی آفات و بهبود عملکرد محصولات کشاورزی کمک می‌کند.
محجوب در ادامه با بیان اینکه، بقایای کلزا پس از برداشت، به عنوان ماده آلی مفید در خاک باقی می‌مانند تصریح کرد: این بقایا به افزایش ماده آلی خاک و بهبود ساختار آن کمک می‌کنند و همچنین، این بقایا می‌توانند به عنوان علوفه دام‌ها نیز مورد استفاده قرار گیرند که این امر موجب کاهش هزینه‌های تغذیه دام‌ها می‌شود.
وی با اشاره به اینکه با کاشت محصول کلزا وابستگی به واردات روغن‌های گیاهی نیز کاهش یافته است افزود: با افزایش سطح زیر کشت کلزا، کشاورزان می‌توانند به تولید داخلی روغن‌های گیاهی کمک کنند و وابستگی به واردات را کاهش دهند این امر به بهبود امنیت غذایی و کاهش هزینه‌های ارزی کشور کمک می‌کند.
این کارشناس بیان کرد: کشت کلزا با مزایای فراوانی که برای کشاورزان به همراه دارد، از جمله درآمدزایی پایدار، بهبود کیفیت خاک، حفظ رطوبت، تنوع زیستی و استفاده بهینه از منابع، یک گزینه جذاب برای کشاورزان به شمار می‌آید و با توجه به تقاضای بالا برای محصولات کلزا در بازار، سرمایه‌گذاری در کشت این گیاه می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزان و توسعه پایدار کشاورزی کمک کند.
کلزا، محصولی کم‌آب‌بر برای بهبود بهره‌وری
خسرو شهبازی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی، در گفتگو با خبرنگار حرف رک، به فعالیت‌های اخیر در زمینه کشت کلزا در استان اشاره کرد و اظهار داشت: برداشت دانه روغنی کلزا از بیش از چهارهزار هکتار از مزارع آذربایجان غربی آغاز شده است که امسال، مساحت کلزاکاری در استان به چهار هزار و 350 هکتار رسیده است که از این میزان، حدود 4 هزار و 150 هکتار به مرحله برداشت رسیده‌اند.
وی تصریح کرد: دانه روغنی کلزا به خوبی با شرایط آب‌وهوایی آذربایجان غربی و نوع خاک‌های این منطقه سازگار است که این سازگاری، به‌ویژه در شرایط کم‌آبی، موجب شده که کشت کلزا به گزینه‌ای مطلوب برای کشاورزان تبدیل شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی به قیمت خرید تضمینی کلزا اشاره کرد و گفت: قیمت هر کیلوگرم کلزا 350 هزار ریال تعیین شده است که این قیمت بر اساس ناخالصی دو درصد و رطوبت ده درصد محاسبه می‌شود، این نرخ مناسب به تأمین درآمد مناسب برای کشاورزان کمک خواهد کرد و انگیزه‌ای برای گسترش کشت این محصول به وجود می‌آورد.
شهبازی تصریح کرد: برداشت کلزا از تاریخ ۳۰ خرداد در شهرستان پلدشت آغاز شده و به‌تدریج به سایر شهرستان‌های استان گسترش یافته است و به منظور تسهیل در خرید و رفاه حال کشاورزان، هشت مرکز خرید دولتی در شهرستان‌های بوکان، نقده، پلدشت، پیرانشهر، شاهین‌دژ، میاندوآب، مهاباد و ارومیه دایر شده‌اند، این مراکز به‌طور ویژه برای خدمت‌رسانی به کشاورزان و تسهیل فرآیند خرید محصولات آنان فعال هستند.
وی با اشاره به تجهیزاتی که برای برداشت کلزا استفاده می‌شود، گفت: امسال برای بهبود فرآیند برداشت، از ۴۸ دستگاه کمباین مجهز به هد برداشت استفاده شده است، همچنین، بذر یارانه‌ای به کشاورزان ارائه شده و دستگاه‌های ریزکارنده و هد برداشت به‌صورت الگویی خریداری و در اختیار زارعان قرار گرفته استف این تجهیزات به کشاورزان کمک می‌کند تا بهره‌وری بالاتری از کشت خود داشته باشند.
شهبازی اهداف توسعه کشت دانه‌های روغنی را تأمین روغن مورد نیاز کشور، جلوگیری از خروج ارز، تأمین علوفه مورد نیاز دام و طیور و افزایش امنیت غذایی و سلامت جامعه عنوان کردرو گفت: این اهداف به‌ویژه در شرایط اقتصادی کنونی، اهمیت بالایی دارد و به توسعه پایدار کشاورزی کمک می‌کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی یادآور شد: در سال جاری، همکاری‌های میان نهادهای دولتی و کشاورزان به‌منظور بهبود فرآیندهای تولید و برداشت کلزا افزایش یافته است. این همکاری‌ها با هدف ارتقای کیفیت محصولات کشاورزی، بهینه‌سازی مصرف آب و افزایش بازدهی اقتصادی انجام می‌شود.
وی افزود: برنامه‌های آتی شامل توسعه زیرساخت‌های لازم برای فرآوری کلزا و تولید روغن باکیفیت در داخل استان استف این اقدامات می‌تواند به ایجاد اشتغال بیشتر و کاهش وابستگی به واردات روغن‌های نباتی کمک کند، همچنین، تحقیقات در زمینه کشت محصولات مقاوم به خشکی و بهبود روش‌های آبیاری ادامه خواهد یافت تا کشاورزی پایدار و بهره‌ور در منطقه تقویت شود.
کلام آخر؛
با توجه به شرایط خشکسالی و محدودیت منابع آب در استان آذربایجان غربی، تغییر در الگوی کشت به سمت محصولات کم‌آب‌بر مانند کلزا، یک اقدام ضروری و راهبردی است. این تغییرات نه تنها به حفظ منابع آب کمک می‌کند، بلکه به بهبود شرایط اقتصادی و زیست‌محیطی منطقه نیز منجر خواهد شد. همکاری و تلاش‌های مشترک بین مسئولان جهاد کشاورزی و کشاورزان، کلید موفقیت در این مسیر است.
انتهای خبر/
