پرورش ماهی، راهبردی برای اشتغال و ارزآوری در آذربایجان غربی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «حرف رک» به نقل از درناسسی آذربایجان غربی با داشتن منابع آبی غنی و متنوع، یکی از استان‌های مستعد تولید انواع آبزیان در کشور است. این استان در زمینه تکثیر و پرورش ماهیان سردابی و گرمابی، رتبه اول کشور را در بین استان‌های غیر ساحلی دارد و سالانه حدود ۱۸ هزار تن آبزی تولید و به بازار عرضه می‌کند. بر اساس آمارهای موجود، در حال حاضر ۴۲۰ مزرعه و مرکز پرورش ماهی در این استان فعالیت دارند که برای ۴ هزار نفر اشتغال پایدار ایجاد کرده‌اند. این در حالی است که این استان سالانه حدود 18 هزار تن انواع ماهی را به کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه و ارمنستان صادر می‌کند و در ارزآوری برای کشور نقش مهمی دارد.
پرورش ماهی در آذربایجان غربی علاوه بر ایجاد درآمد و اشتغال، منافع دیگری نیز دارد. یکی از این منافع، تأمین نیازهای غذایی و بهداشتی مردم است. مصرف ماهی به‌عنوان یک منبع غنی از پروتئین، امگا ۳، ویتامین‌ها و مواد معدنی، می‌تواند سلامتی مردم را افزایش دهد و از بروز بیماری‌های قلبی، عروقی، دیابتی و سرطانی جلوگیری کند؛ بنابراین، ترویج مصرف ماهی در بین مردم از اهداف اصلی این بخش است.
از دیگر موارد پرورش ماهی در آذربایجان غربی می‌توان به ارتقای کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی اشاره کرد استفاده از آب خروجی استخرهای پرورش ماهی به‌عنوان کود طبیعی برای زمین‌های زراعی، می‌تواند باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی شود. همچنین، این آب می‌تواند به‌عنوان یک عامل کنترل آفات و بیماری‌های گیاهی نیز عمل کند. برای این منظور، طرح پرورش ماهی در استخرهای دومنظوره در این استان اجرا شده است که تاکنون نتایج مثبتی داشته است.
پرورش ماهی در آذربایجان غربی با چالش‌ها و مشکلاتی نیز مواجه است. یکی از این چالش‌ها، کمبود آب است. خشکسالی‌های متوالی و کاهش سطح آب سدها و رودخانه‌ها تأثیر منفی بر فعالیت‌های این بخش دارد. برای مقابله با این چالش، استفاده از روش‌های نوین و بهینه‌سازی مصرف آب، از جمله استفاده از سیستم‌های قطره‌ای، تزریق اکسیژن، استفاده از آب‌های زیرزمینی و استفاده مجدد از آب خروجی، پیشنهاد می‌شود.
برای توسعه پرورش ماهی در آذربایجان غربی، برنامه‌هایی را برای افزایش تولید و راه‌اندازی مجتمع‌های جدید پرورش ماهی در استان طراحی شده است از جمله این برنامه‌ها می‌توان به رهاسازی بیش از ۷ میلیون قطعه بچه‌ماهی در منابع آبی استان، اجرای طرح پرورش ماهی در استخرهای دومنظوره، ترویج فعالیت پرورش ماهی در مناطق روستای، ایجاد بازارچه‌های ماهی و آبزیان در شهرهای مختلف و ارتباط با نهادهای مربوطه برای حل مشکلات و چالش‌های موجود اشاره کرد.
فعالیت ۴۲۰ مرکز تولید و پرورش ماهی در آذربایجان غربی
منصور لطفی، مدیر شیلات و آبزیان آذربایجان غربی اظهار کرد: استان آذربایجان غربی باتوجه‌به ظرفیت‌های بالایی که در زمینه شیلات و آبزی‌پروری دارد، یکی از قطب‌های تولید آبزیان در کشور است. این استان امسال ۱۸ هزار تن از انواع آبزیان را تولید کرده که شامل ماهیان سردابی و گرمابی، شاه‌میگوی دراز آب شیرین و آرتمیا است.
وی گفت: در حال حاضر ۴۲۰ مرکز تولید و پرورش آبزیان در سطح استان فعالیت می‌کنند که شامل ۵۰ مزرعه گردشگری، ۱۱ مزرعه تکثیر و پرورش زینتی و ۱۰ مزرعه پرورش و تولید آرتمیا است. این مراکز علاوه بر تولید آبزیان، نقش مهمی در ایجاد اشتغال و توسعه گردشگری دارند.
لطفی افزود: عمده آبزیان تولیدی در این استان ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان، ماهی کپور، آمور، فیتوفاگ و بیگ هد هستند که بخشی از آن‌ها به‌صورت صید و برداشت از دریاچه‌های پشت سدها و منابع آبی استان تأمین می‌شوند. همچنین شاه‌میگوی دراز آب شیرین که یکی از آبزیان بومی و مهم این استان است، به دلیل صید غیرمجاز و کاهش ذخایر، از سال ۱۳۹۷ در دریاچه سد ارس ممنوع شده است.
این مقام مسئول بیان کرد: سرانه مصرف آبزیان در استان هشت کیلوگرم در سال است که بالاتر از میانگین کشوری است. بچه ماهیان تولیدی در این استان نیز به کشورهای عراق، ترکیه، استان‌های همجوار و تهران صادر می‌شوند. در طی سال جاری نیز ۷.۷ میلیون قطعه بچه‌ماهی گرمابی در مرکز بازسازی ذخایر ژنتیکی شهید کاظمی پلدشت تولید و در منابع آبی رهاسازی شده است.
وی همچنین از مشکلات این بخش به افزایش متعدد قیمت و کاهش کیفیت خوراک آبزیان یادکرد و گفت: خوراک آبزیان به‌صورت کنسانتره و از کارخانجات تولید خوراک آبزیان تهیه می‌شود و مکمل‌ها از شرکت‌های معتبر در داخل استان و تهران تأمین می‌شود. این مشکل باعث کاهش سودآوری و رشد آبزیان می‌شود.
آذربایجان غربی قطب مهم تولید ماهی سردابی
خسرو شهبازی رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی، از فعالیت ۴۲۰ مرکز و مزرعه آبزی‌پروری در این استان خبر داد و گفت: این استان در زمینه تکثیر و پرورش ماهیان سردابی و گرمابی یکی از مراکز برتر کشور است و سالانه ۱۸ هزار تن آبزی تولید می‌کند.
وی افزود: این استان با تولید ۶ هزار و ۶۰۰ تن‌ماهی در دریاچه‌های پشت سد و رودخانه‌ها، رتبه سوم کشوری را در زمینه تولید ماهی در منابع آب‌های داخلی دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی تأکید کرد: آذربایجان غربی با داشتن ۲۶ دریاچه پشت سد و بیش از ۳۰ رودخانه، دومین استان پرآب کشور است و در زمینه شیلات نیز یکی از قطب‌های مهم تولید ماهی در منابع آبی کشور محسوب می‌شود.
وی بیان کرد: از مراکز مهم تولید ماهی استان می‌توان به دریاچه‌های پشت سد ارس، ماکو، ارس دو، قیقاج، حسنلو و بوکان و همچنین رودخانه‌های زینه رود، سیمینه‌رود، زاب و مهاباد چای نام برد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: مدیریت شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی به‌منظور ایجاد اشتغال و حمایت از تعاونی‌های صید و صیادی و حفظ ذخایر ژنتیکی آبزیان، مرکز تکثیر و بازسازی ذخایر ژنتیکی شهید کاظمی را در شهرستان پلدشت راه‌اندازی کرده است.
وی ادامه داد: این مرکز که سومین مرکز بزرگ تکثیر بچه ماهیان گرمابی در کشور است، در کنار رودخانه ارس واقع شده و به دلیل داشتن آب فراوان و غنی، در سال جاری ۷.۷ میلیون قطعه بچه‌ماهی گرمابی تولید و پس از رسیدن به وزن مناسب در منابع آبی استان و استخرهای ذخیره آب کشاورزی رهاسازی خواهد شد.
علی مددی یکی از پرورش‌دهندگان ماهی در آذربایجان غربی اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که ما با آن مواجه هستیم، کمبود آب است.
وی ادامه داد: خشکسالی‌های متوالی و کاهش سطح آب سدها و رودخانه‌ها تأثیر منفی بر فعالیت‌های ما دارد. ما سعی می‌کنیم با استفاده از روش‌های نوین و بهینه‌سازی مصرف آب، این مشکل را کمتر کنیم.
مددی عنوان کرد: مشکل دیگری که وجود دارد، عدم تأمین بازار فروش مناسب برای محصولات ما است. ما نیاز داریم که بازارهای داخلی و خارجی را گسترش دهیم و بازاریابی قوی‌تری انجام دهیم. همچنین ما نیازمند حمایت‌های دولتی و بانکی در زمینه تسهیلات و تشویق‌های مالی هستیم تا بتوانیم فعالیت‌های خود را ارتقا دهیم.
وی بال اشاره به اینکه باید فرهنگ مصرف ماهی در استان ترویج پیدا کند گفت: ترویج فعالیت پرورش ماهی در مناطق روستای³، ایجاد بازارچه‌های ماهی و آبزیان در شهرهای مختلف و ارتباط با نهادهای مربوطه برای حل مشکلات و چالش‌های موجود از موارد رفع مشکلات در حوزه آبزیان است.
انتهای خبر/
