ظرفیت‌های بی‌نظیر آذربایجان غربی برای تجارت جهانی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «حرف‌رک» در استان آذربایجان غربی، صادرات یکی از عوامل مهم در توسعه اقتصادی و تجارت بین‌المللی است. این استان با دارابودن ۹۶۷ کیلومتر مرز با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری خودمختار نخجوان، یکی از استان‌های دارای بیشترین ظرفیت مرزی در کشور است. در این پهنه طولانی که از ۱۷ شهرستان آذربایجان غربی، ۹ شهرستان پلدشت، ماکو، چالدران، خوی، سلماس، ارومیه، اشنویه، پیرانشهر و سردشت را دربرگرفته، پنج پایانه رسمی و یک بازارچه غیررسمی فعالیت داشته و البته برخی دیگر از مناطق مرزی نیز غیرفعال است. از جمله مهم‌ترین مرزها می‌توان به مرز با ترکیه در ماکو، مرز با عراق در شهر سرو، مرز با جمهوری خودمختار نخجوان در شهر صنم بلاغی پلدشت، و مرز با منطقه شمال عراق در تمرچین اشاره کرد این مرزها ظرفیت‌های بی‌نظیری برای تجارت جهانی دارند.
در سال گذشته، استان آذربایجان غربی موفق به صادرات محصولات تولیدی خود به مقدار ۱۴۸۹ میلیون دلار از گمرکات استان شده است. این افزایش بیش از ۳۱ درصدی نشان‌دهنده تلاش‌های مؤثر در جهت توسعه صادرات و ارتقای تجارت در این منطقه است.
برای توسعه صادرات در آذربایجان غربی، اقداماتی مانند تقویت و تجهیز پایانه‌های مرزی، رفع موانع ساختاری و تجهیزاتی، برندسازی محصولات تولیدی، بازگشایی مرزهای جدید، و تشکیل نمایشگاه‌های تخصصی می‌تواند مؤثر باشد. همچنین، استفاده از ظرفیت حمل‌ونقل ریلی نیز می‌تواند در کاهش هزینه‌های واردات و صادرات کالاها به کار گرفته شود.
باتوجه‌به این ظرفیت‌ها و تلاش‌های مستمر، صادرات از آذربایجان غربی به کشورهای مختلف ادامه خواهد داشت و به توسعه اقتصادی منطقه کمک خواهد کرد.
اهمیت صادرات غیرنفتی
صادرات غیرنفتی نقش مهمی در کاهش وابستگی اقتصادی استان‌ها و کشورها به منابع نفت خام دارد. این امر به چند دلیل اتفاق می‌افتد.
یکی از دلایل تنوع‌بخشی به اقتصاد است، صادرات غیرنفتی به تنوع‌بخشی به سبد اقتصادی کمک می‌کند و از اتکا به یک منبع درآمدی واحد، یعنی نفت خام، جلوگیری می‌کند، با توسعه صادرات غیرنفتی، اقتصاد کمتر در معرض نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی قرار گرفته و آسیب‌پذیری کاهش خواهد یافت. توسعه بخش‌های غیرنفتی موجب ایجاد فرصت‌های شغلی جدید می‌شود و به کاهش بیکاری کمک می‌کند.
صادرات غیرنفتی می‌تواند به رشد پایدار اقتصادی کمک کند و از وابستگی به درآمدهای نفتی که ممکن است ناپایدار باشند، دوری کند.
یادآور می‌شود در استان آذربایجان غربی، توسعه صادرات غیرنفتی مانند مواد پتروشیمی، محصولات کشاورزی و صنایع‌دستی، می‌تواند به کاهش وابستگی به نفت خام کمک کند همچنین، سرمایه‌گذاری بر نیروی انسانی متخصص و توسعه تولید داخلی از دیگر راه‌های کاهش وابستگی به نفت خام است.
این راهبُردها به کشور اجازه می‌دهند تا از «بیماری هلندی» که اشاره به وضعیتی دارد که کشورهای دارای منابع طبیعی غنی مانند نفت دچار رکود در بخش‌های دیگر اقتصادی می‌شوند، دوری کند و به سمت یک اقتصاد متنوع و پایدار حرکت کرده و توسعه و پیشرفت اقتصادی را در کشور و استان به بار آورد.
استقرار بزرگترین منطقه آزاد اقتصادی در آذربایجان غربی
محمدصادق معتمدیان استاندار آذربایجان غربی با اشاره به اهمیت صادرات در آذربایجان غربی به قرارگیری استان در مسیر کریدورهای بین‌المللی اشاره کرد و گفت: بزرگترین منطقه آزاد اقتصادی ایران در استان آذربایجان غربی مستقر شده است و این استان می‌تواند نقش مهمی در اتصال کشورهای اوراسیا به خلیج‌فارس ایفا کند.
وی ادامه داد: همچنین، از طریق خطوط ریلی و جاده‌ای، می‌توان بندر امام خمینی (ره) را به آذربایجان غربی و سپس بندر مرسین ترکیه متصل کرد. استان آذربایجان غربی دارای سه فرودگاه بین‌المللی است و زمینه برای راه‌اندازی یک کریدور بین‌المللی و توسعه روابط اقتصادی با عمان نیز فراهم است.
معتمدیان عنوان کرد: در حوزه کشاورزی، آذربایجان غربی یکی از قطب‌های کشاورزی ایران است و سالانه ۶.۵ میلیون تن محصولات کشاورزی از این استان تولید می‌شود. در کنار تولید انبوه محصولاتی مانند سیب و عسل، آذربایجان غربی در حوزه شیلات و محصولات گوشتی نیز نقش مهمی دارد. این استان دارای بزرگترین باغ گردوی خاورمیانه نیز است.
وی تصریح کرد: صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی نیز در آذربایجان غربی فعالیت می‌کنند. با ظرفیت تولید یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال، این صنایع با سرمایه‌گذاری‌های جدید، ۲ میلیون تن به این ظرفیت اضافه خواهند کرد.
استاندار آذربایجان غربی اضافه کرد: آمادگی برای همکاری و صادرات محصولات کشاورزی به عمان نیز اعلام شده است و ساخت ماشین‌آلات صنعتی و کشاورزی، تولید تریلر و کانتینر، پنج کارخانه سیمان، واحدهای بزرگ نساجی و… از ظرفیت‌های دیگر آذربایجان غربی برای همکاری با عمان است.
وی خاطرنشان کرد: همچنین، آذربایجان غربی دارای ظرفیت‌های گردشگری کم‌نظیری است. مراکز طبیعی و تاریخی دیدنی در کنار ظرفیت گردشگری سلامت، زمینه را برای همکاری و سرمایه‌گذاری در این حوزه فراهم کرده است.
معتمدیان گفت: صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی نیز در آذربایجان غربی فعالیت می‌کنند. با ظرفیت تولید یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال، این صنایع با سرمایه‌گذاری‌های جدید، دو میلیون تن به این ظرفیت اضافه خواهند کرد. همچنین، آذربایجان غربی دارای ظرفیت‌های گردشگری کم‌نظیری است. مراکز طبیعی و تاریخی دیدنی در کنار ظرفیت گردشگری سلامت، زمینه را برای همکاری و سرمایه‌گذاری در این حوزه فراهم کرده است. همچنین، این استان از قطب‌های معدنی ایران نیز عنوان شده و دارای ۵۱ نوع ماده معدنی است.
وی تصریح کرد: باتوجه‌به توان‌های آذربایجان غربی در حوزه‌های مختلف، همکاری‌های گسترده‌تر با عمان می‌تواند به توسعه اقتصادی و تبادل دانش و فناوری بین دو کشور به وجود آید.
افزایش 31 درصدی صادرات از آذربایجان غربی
عبدالحمید سرتیپی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان غربی اظهار کرد: در یازده ماه اول سال ۱۴۰۲، بیش از یک میلیون تن محصولات داخلی باارزش تقریبی ۱۴۸۹ میلیون دلار از طریق گمرکات استان به بازارهای بین‌المللی صادر شد که این میزان نسبت به دوره مشابه در سال ۱۴۰۱، رشدی ۳۱ درصدی را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: در سال گذشته، بیش از دو میلیون و ۵۴۵ هزار تن کالای تجاری به ارزش بالغ بر یک میلیارد و ۱۱۰ میلیون دلار نیز از گمرکات استان به بازارهای جهانی صادر شده که از نظر وزنی، ۴۳ درصد افزایش‌یافته است.
سرتیپی تأکید کرد: از آغاز سال ۱۴۰۲ تا پایان ماه بهمن، ۳۶۸ هزار و ۶۲۲ تن کالای موردنیاز کشور به ارزش ۸۳۸ میلیون و ۴۸۹ هزار دلار واردات انجام شده که از نظر وزنی ۳۵ درصد و از نظر ارزشی ۲۰ درصد افزایش داشته است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان غربی بیان داشت: از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا پایان بهمن‌ماه، ۸۱۰ فقره کارت بازرگانی صادر و ۴۳۳ فقره نیز تمدید شده که در مقایسه با دوره قبل، ۵۷ درصد افزایش در صدور و ۷۶ درصد افزایش در تمدید کارت‌ها را شاهد بوده‌ایم. علاوه بر این، در یازده‌ماهه سال قبل، ۸۲۹ فقره کارت پیله‌وری در استان صادر شده است.
وی افزود: در طول یازده ماه سال ۱۴۰۲، در سراسر استان، ۱۱۲ دوره انتخابات برای تصمیم‌گیری در مورد اتحادیه‌های صنفی برگزار شد که بیشترین تعداد انتخابات با ۳۴ دوره در شهرستان ارومیه انجام شده و صاحبان واحدهای صنفی، خدماتی و تولیدی واجد شرایط، افراد مناسب را برای رهبری اتحادیه‌های صنفی مربوطه برای دوره چهارساله مدیریت انتخاب کرده‌اند.
تردد ۱۰۵ هزار ناوگان ترانزیتی از پایانه‌های مرزی آذربایجان غربی
ایرج دست‌نشان مدیر کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای در آذربایجان غربی گفت: در سال گذشته، نزدیک به ۱۰۵ هزار ناوگان ترانزیتی از پایانه‌های مرزی آذربایجان غربی تردد کردند. این تعداد شامل ورود و خروج ناوگان حامل کالای ترانزیتی از طریق پایانه‌های مرزی استان است.
وی در خصوص ورود ناوگان تصریح کرد: تعداد ناوگان حامل کالای ترانزیتی از طریق پایانه‌های مرزی با ۶۷.۳۷ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل، به ۵۵ هزار و ۶۹۶ دستگاه رسید.
دست‌نشان با اشاره به خروج ناوگان از پایانه‌های مرزی عنوان کرد: تعداد ناوگان حامل کالای ترانزیتی از پایانه‌های مرزی استان با ۱۵.۸۵ درصد افزایش به بیش از ۴۹ هزار دستگاه رسید.
وی افزود: همچنین در همین دوره، ۱۵ هزار و ۹۵۶ دستگاه اتوبوس نیز از پایانه‌های مرزی استان تردد کردند. پایانه مرزی بازرگان با بیش از ۲۰۳ هزار تردد، رتبه نخست تردد ناوگان باری را در بین سایر پایانه‌های مرزی استان داشته است. در این مدت، مجموع کامیون‌های حامل کالاهای وارداتی و صادراتی از پایانه‌های مرزی استان به بیش از ۴۳۵ هزار رسید که کامیون‌های حامل کالاهای صادراتی ۲.۵۶ درصد رشد را نشان می‌دهد.
مدیر کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای آذربایجان‌غربی خاطرنشان کرد: همچنین در سال گذشته، بیش از ۴ میلیون و ۶۹۶ هزار مسافر ایرانی و خارجی از پایانه‌های مرزی آذربایجان غربی تردد کرده‌اند. از نظر ورود مسافر، این تعداد ۳۶.۳۳ درصد افزایش داشته و از نظر خروج مسافر نیز ۳۹.۸۳ درصد افزایش داشته است.
دست‌نشان تاکید کرد: هدف اصلی مجموعه راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در این مرز، کاهش زمان ایستایی ناوگان ترانزیتی صادراتی و افزایش لاین‌های ورود و خروج از کشور است.
وی یادآور: پایانه مرزی تمرچین یکی از مرزهای استراتژیک ترانزیتی در سطح استان و کشور است و نقش مهمی در امر صادرات و ترانزیت کالا به کشورهای مختلف، به خصوص کشورهای همسایه، دارد.
انتهای خبر/
